Frits Fentener van Vlissingen (1933-2005)
AMSTERDAM - De industrieel Frits Fentener van Vlissingen is in de nacht van vrijdag op zaterdag plotseling overleden in zijn woning bij het Friese Workum.
Dat bevestigde een woordvoerder van de Steenkolen Handels Vereniging (SHV) maandag. Fentener van Vlissingen (72) leidde dit familiebedrijf tien jaar en genoot van het „grote Strategospel.”Het bedrijf is onder meer bekend van de Makro Winkels: een van initiatieven van Fentener van Vlissingen, die SHV van 1975 tot 1984 leidde. Na zijn afscheid als directievoorzitter werd hij commissaris bij SHV. Verder had hij commissariaten bij Unilever, Akzo Nobel, ABN AMRO en CSM en startte hij de investeringsmaatschappij Flint Beheer. Antony Burgmans, oud-topman van Unilever, betitelt hem als een vindingrijk zakenman en een zeer wijs en bijzonder innemend persoon.
Frederik Hendrik was de oudste van drie broers Fentener van Vlissingen. Zijn jongere broers Paul en John zijn nog in leven. Hij studeerde fysische technologie in Delft, wilde het bedrijfsleven in, maar twijfelde of dat het familiekeurslijf van de SHV zou worden. Om het bedrijf te leren kennen, ging hij er na zijn studie toch aan de slag. Hij bleef en trad als dertiger toe tot de directie. In 1975 werd hij voorzitter van de directie. Hij trad daarmee in de voetsporen van zijn vader en zijn opa. In de tien jaar dat hij het leidde, groeide het concern uit tot een van de rijkste niet-beursgenoteerde ondernemingen in de wereld. In 1984 droeg hij dan ook een gezond bedrijf over aan zijn jongste broer Paul.
De onderneming roemt de rol die Frits Fentener van Vlissingen speelde bij het omschakelen naar nieuwe activiteiten, toen de kolenhandel door de vondst van de aardgasbel in Groningen minder lucratief werd. Onder zijn leiding opende SHV in 1968 de eerste van een keten Makrogroothandels. De onderneming betrad daarmee voor het eerst de wereld buiten de energiesector. Fentener van Vlissingen stootte daarentegen belangen in technische installatiebedrijven geleidelijk af.
Het miljardenbedrijf SHV is actief in de olie- en gasindustrie en de schroothandel. Tot het imperium van de familie behoort ook de investeringsmaatschappij NPM Capital. SHV maakte in 2004 een winst van 317 miljoen euro op een omzet van 13,7 miljard euro.
Het zakenblad Quote becijferde het vermogen van Fentener van Vlissingen vorig jaar op 2,5 miljard euro. In zijn eentje bezette hij met zijn vergaarde kapitaal de derde plaats van rijkste Nederlanders, na de familie Brenninkmeijer (C&A) en Charlene de Carvalho-Heineken. Geld was hem echter niet alles, ondernemen vond hij een „groot Strategospel, dat werkelijkheid is geworden.” Als het alleen om de pecunia zou gaan, kon je de zaak beter meteen verkopen en leven van de rente, vond hij. Liever wilde hij als een rasechte Fentener van Vlissingen het bedrijf aan een volgende generatie doorgeven.