„Ga weg jullie! Ik wil niet meer!” Schreeuwend en tierend komt een verwarde man uit een betonnen woning tevoorschijn. Woest zwaait hij met een zwaard om zich heen.Verderop in de straat stellen zes in blauw gestoken leden van het arrestatieteam (AT) zich verdekt op. Helmen op, schilden in de aanslag, vinger aan de trekker. Een van de politiemannen vuurt.

Met een luide kreet slaat de verwarde man tegen de grond. Gillend grijpt hij naar zijn been. In een mum van tijd heeft hij een stel AT’ers op zijn rug. Een luttele minuut later wordt hij afgevoerd in een donkere Mercedes. Einde oefening.

Het tafereel vrijdag op het oefenterrein van de Politieacademie in Ossendrecht diende ter ondersteuning van de presentatie van de stunbag. Dat moet een nieuw wapen voor de zeven arrestatieteams in Nederland worden. Die teams komen in actie bij riskante arrestaties. Het kabinet gaf vrijdag opdracht aan de Raad van State te bepalen of de ’vriendelijke’ kogel aan het wapenarsenaal van de arrestatieteams kan worden toegevoegd. In het buitenland is het wapen al in gebruik.

De stunbag (12 mm-patroon) is eigenlijk een „verlengde wapenstok”, doceert Sjaak Bolle, specialist vuurwapenopleidingen aan de Politieacademie. „Je overbrugt met de stunbag het gat tussen wapenstok en de echte kogel. Met de stunbag schakel je iemand tijdelijk uit. Het projectiel dringt niet door in het lichaam, maar veroorzaakt wel een pijnlijke klap. Te vergelijken met een flinke stomp of een trap. We praten dus over iets totaal anders dan een echte kogel, die wel het lichaam binnendringt.”

AT’ers zullen de stunbag op de armen of benen van hun doelwit proberen te richten, stelt Bolle. Dat het afschieten van de stunbag tot de dood kan leiden, sluit hij niet helemaal uit. „Maar je kunt iemand ook doden door een slag met een wapenstok of met een stomp.”

Het nieuwe wapen is geschikt in situaties waarin bijvoorbeeld verwarde mensen zichzelf of anderen iets willen aandoen, schetst Bolle. „Denk aan iemand die buiten met een mes loopt te zwaaien. In zo’n geval kun je lastig in de buurt komen met pepperspray of de wapenstok. Het is ook niet altijd verstandig om meteen met echte kogels te schieten. Stel dat iemand zich in de bosjes verscholen houdt. Ligt er achter die bosjes soms een fietspad of een kinderspeeltuin? Met de stunbag kun je zo een boel ellende voorkomen.”

De stunbag bestaat uit een katoenen zakje met daarin 500 hagelkorreltjes. Het zakje is verstevigd met canvas. Aan het projectiel zitten ’slierten’, bedoeld om de kogel in een stabiele lijn te laten gaan. Voor het afvuren wordt de Mossberg Shotgun, een soort jachtgeweer, gebruikt. De stunbag is geschikt tot een afstand van ongeveer 23 meter.

In de regio Rotterdam is al enkele malen met het projectiel geoefend. Mogelijk wordt de vriendelijke kogel eind dit jaar ingevoerd. Het is overigens niet de bedoeling dat iedere AT’er standaard wordt uitgerust met de Mossberg Shotgun. Een en ander is afhankelijk van de concrete actie.

Leden van de arrestatieteams hebben momenteel in principe hetzelfde wapenarsenaal als gewone agenten: het Walther P5-pistool, de wapenstok, pepperspray. Daarnaast kunnen AT’ers gebruikmaken van een Heckler & Koch MP5-machinepistool en explosieven.

De kracht van de stunbag is het verrassingseffect, denkt Bolle. „Je bent echt wel een paar seconden van de wereld. In die tijd kan het arrestatieteam de verdachte overmeesteren. Bovendien zal het doorladen van het wapen een psychologisch effect op de tegenstander hebben.”

Is het mogelijk dat criminelen voortaan minder bang zullen zijn voor arrestatieteams, omdat ze weten dat er ook vriendelijke kogels in omloop zijn? Bolle gelooft er niks van. „Een verdachte weet bij een actie van een arrestatieteam niet wat er uit een wapen komt.”