Dat herten meer leefruimte krijgen, uitstekend. Maar niet ten koste van de snelheid op de autowegen. Dat recreatiefaciliteiten de natuur niet mogen bedreigen, prima. Maar niet als dat betekent dat ik een camping niet kan uitbreiden. Veel van de debatbezoekers willen wel hun Veluwe beschermen, maar als puntje bij paaltje komt blijkt dat niet ten koste te moeten gaan van henzelf.Het is de vijfde keer dat Statenleden hun provincie intrekken om een gesprek aan te gaan. Met het debat over de koers van de Veluwe willen de Provinciale Staten burgers peilen over het plan Veluwe 2010, dat zij in 2000 opstelden.

In 2010 moet de Veluwe een aaneengesloten natuurgebied zijn met veel recreatie, waarbij de nodige aandacht is voor natuurbescherming. Wildrasters gaan, ecoducten komen, en de recreatiemogelijkheden groeien, maar: niet op kwetsbare plekken. Het groei- en krimpbeleid noemt de provincie dat.

Voor een eensluidend antwoord is het publiek te groot en te verschillend: meer dan 500 mensen, van campingbazen tot jagers, van rustzoekers tot snelheidslievende jongeren. Een deel van de aanwezigen volgt de discussie in een tweede zaal via een scherm.

De Barneveldse burgemeester J. A. M. Houben noemt zijn eerste ervaringen met het project „gematigd positief.” Het is belangrijk voor de toekomst van de Veluwe, maar „door de vele regels wordt de uitvoering van de doelstellingen stevig belemmerd.”

Een kampeerbedrijf op de Veluwe exploiteren, is ondernemen met een handicap, zegt H. Prangsma, zelf campingeigenaar. „Ik ben al jaren bezig met uitbreiding, maar heb nog geen toestemming. Volgens mij is de krimp inmiddels wel gerealiseerd, maar de uitbreiding niet.”

Volgens een opmerkzame vertegenwoordiger van de bewonersvereniging uit Beekbergen zijn de beschermde krimpgebieden vaak al deels verwoeste natuur. „Gaan we uitbreiden op andere plaatsen, dan houden we niets meer over.”

Veel bezoekers zijn fel tegen permanente bewoning van vakantiehuisjes. In Koudhoorn staan 360 huisjes, 250 daarvan worden 365 dagen per jaar bewoond, vertelt een inwoner van het dorp. „Die gedrochten tasten de Veluwe aan.”

Groenlinks-Statenlid R. G. M. Kortooms is kritisch. „Onze luxe stijgt ons naar het hoofd. Vakantieparken moeten ruimer, beter, luxer, uitbreiden dus. Moeten we wel aan die drang voldoen?”

Drie ondernemers presenteren hun plan voor het karakteristieke voormalige zendgebouw in het dorpje Radio Kootwijk, midden in een natuurgebied. Een ervan is voor inrichting als exclusief gezondheidscentrum inclusief sauna. Dat moet met relatief weinig bezoekers toch genoeg geld opleveren - ideaal voor de natuur, aldus de plannenmaker. „Een kuuroord voor rijke stinkerds”, gniffelt een bezoekster.

J. van der Klink van belangenvereniging Radio Kootwijk krijgt een spontaan applaus wanneer hij stelt dat waarde tegenwoordig alleen maar waarde is als die geëxploiteerd kan worden.

Iets meer dan de helft van de bezoekers is voor snelheidsbeperkingen op de Veluwe, ook een van de doelstellingen van Veluwe 2010. Opvallend, want een stemming via internet, voorafgaand aan het debat, leverde een minderheid van 32 procent op. Een aanwijzing dat toch vooral verontruste Veluwenaren naar het debat zijn gekomen?

Volgens een van de aanwezige jongeren belemmert een verlaging van de limiet de mobiliteit. „Mensen in al die kleine dorpjes zitten al zo geïsoleerd”, leeft hij met de bewoners mee.

Her en daar in de zaal klinken geluiden die op het belang van een aanpak van onderaf wijzen. „Regels vanuit de provincie werken niet goed. Bewoners moeten zelf gaan beseffen dat ze in een bijzonder gebied leven.”

De aanwezigen konden ook hun mening geven over de eventuele plaatsing van de Veluwe op de Unesco Werelderfgoedlijst. Moet dat, vanwege haar bijzondere natuur en cultuur? Een bezoeker: „Als er financieel wat te halen valt, is er wat voor te zeggen.” Echte Nederlanders, die Veluwenaren.