Israël bestormt Palestijnse gevangenis
JERICHO/GAZA–STAD (ANP/RTR) – Zes militante Palestijnse gevangenen hebben zich dinsdag overgegeven aan het Israëlische leger, nadat de militairen de gevangenis waar de zes vastzaten in de Palestijnse stad Jericho negen uur lang hadden belegerd. Israël wilde de overgave van de militanten afdwingen, om te voorkomen dat zij door de Palestijnse autoriteiten zouden worden vrijgelaten.
Het ging Israël met name om Ahmed Saadat, die gevangen zat wegens de moord op de Israëlische minister van Toerisme Ze’evi in 2001. De Palestijnse president Abbas had vorige week gezegd dat hij Saadat wil vrijlaten, omdat deze bij de verkiezingen een zetel had gewonnen in het parlement.In verband met de Israëlische operatie besloot Abbas dinsdagavond uit Straatsburg terug te keren. Hij zou woensdag een plechtige toespraak houden in het Europees Parlement. Abbas geldt in Europa als gematigd figuur binnen de Palestijnse Autoriteit, waar het parlement sinds de recente verkiezingen in meerderheid bestaat uit leden van de radicale Hamas–beweging.
De Israëlische belegering van de gevangenis begon kort nadat Amerikaanse en Britse waarnemers zich uit veiligheidsoverwegingen uit het complex hadden teruggetrokken. Een bulldozer van het Israëlische leger vernielde delen van het detentiecomplex. Bij schotenwisselingen kwamen zeker een Palestijnse bewaker en een gevangene om het leven. Enkele tientallen Palestijnen zijn door het leger meegenomen voor verhoor.
Saadat, leider van het Volksfront voor de Bevrijding van Palestina (PFLP), werd in 2001 door de Palestijnen gevangengenomen. Een Palestijnse rechtbank beval een maand later dat hij vrij moest komen, maar na een deal tussen Israël en de Palestijnen werd hij onder internationaal toezicht in Jericho gevangen gezet.
De PFLP zwoer meteen wraak voor de arrestatie van Saadat. De organisatie zei dat de stap van Israël „niet onbestraft" zal blijven.
De Palestijnse autoriteiten toonden zich zeer verbolgen over de terugtrekking van de Britse en Amerikaanse waarnemers uit de gevangenis. President Abbas zei dat het ging om een ernstige schending van de gemaakte afspraken. Maar de Britse minister van Buitenlandse Zaken Straw liet weten dat het vertrek van de waarnemers niets te maken heeft met de Israëlische actie.
Londen en Washington hadden al eerder geklaagd over de slechte veiligheidssituatie van de waarnemers en gezegd dat als er geen extra veiligheidsmaatregelen zouden komen, zij zouden moeten vertrekken. Londen had de Palestijnen al drie dagen eerder op de hoogte gesteld van het aanstaande vertrek van de waarnemers.
De belegering van de gevangenis door Israël bracht een golf van geweld teweeg in andere delen van de Palestijnse gebieden. De Verenigde Naties, de Europese Unie en het Rode Kruis besloten alle waarnemers en ander personeel tijdelijk uit de Gazastrook en de Westelijke Jordaanoever terug te trekken.
Militante Palestijnen ontvoerden meerdere buitenlanders in de Gazastrook en de Westelijke Jordaanoever. Twee Franse hulpverleensters en twee Australische onderwijzers werden later dinsdag vrijgelaten. Twee Franse journalisten, een Amerikaanse docent en zeker een en mogelijk twee Zuid–Koreaanse journalisten bevonden zich later dinsdag nog in de macht van hun ontvoerders. Over het lot van de leider van het Internationale Rode Kruis in de regio, een Zwitser, bestond onduidelijkheid.
Woedende Palestijnen staken ook buitenlandse instellingen op de Gazastrook in brand.