„Het is een soort uiterste redmiddel dat alleen wordt toegepast als niets anders in voldoende mate blijkt te helpen", heeft Van Geel dinsdag over het statiegeld aan de Tweede Kamer geschreven.Het kabinet stelt bedrijven, die hun waar verpakt verkopen, verantwoordelijk voor het inzamelen en opruimen van de verpakkingen. Bedrijfsleven en gemeenten hadden van Van Geel tot 1 maart de tijd gekregen om een eigen systeem te bedenken voor het inzamelen van de petflesjes, blikjes en melkpakken.

Het Rijk heeft enkele jaren geleden met de bedrijven afgesproken dat het aantal flesjes en blikjes in het zwerfafval eind 2005 met 80 procent moet zijn teruggebracht ten opzichte van 2001. Zo niet, dan mag de overheid ingrijpen.

Hoewel verschillende metingen tot nu toe geen betrouwbare cijfers hebben opgeleverd, meent de staatssecretaris dat campagnes als Nederland Schoon en andere opruimacties „onvoldoende" hebben gewerkt. Senternovem, een agentschap van het ministerie van Economische Zaken, stelt in zijn rapport ’Effecten van een ecotax op blikjes en flesjes’ dat statiegeld die beoogde vermindering kan bereiken.