Dat pleidooi houdt de arabist Maurits Berger in het laatst verschenen nummer van het opinieblad VolZin. Nederland ziet het integratievraagstuk volgens hem te veel als een kwestie van religie. „In reactie op de islam maken we de eigen maatschappij veel religieuzer dan ze is”, aldus Berger, onderzoeker aan het Instituut Clingendael en kenner van het islamitisch recht. „We hebben een integratieprobleem. Dat moeten we niet religieus maken. Wij islamiseren Nederland zelf.”Na de aanslagen van 11 september 2001 ging de discussie ineens over moslims. Daarvoor spraken we in Nederland nog van Turken en Marokkanen. „Zo hebben we in een klap een miljoen moslims gecreëerd”, aldus Berger. „Een groep die eerst heel gefragmenteerd was: etnisch, religieus, linguïstisch, noemen wij nu ”de islam”. We plakken hun een gemeenschappelijke identiteit op. Maar ik vraag me sterk af hoe gemeenschappelijk die identiteit werkelijk is.”

Nederlanders maken volgens Berger de „principiële, kapitale fout” dat ze de islam zien als bron van het handelen van moslims. „Om de moslim te begrijpen, bestuderen we de islam. Dat is hetzelfde als wanneer een Japanse boeddhist het Oude Testament gaat lezen om ons Europeanen te begrijpen.”