De belangrijkste veroorzaker van tandbederf is Streptococcus mutans, een bacterie die in groten getale het gebit en de slijmvliezen van de mond bedekt. De streptokok produceert melkzuur, dat tandglazuur afbreekt. Goed poetsen was tot voor kort de enige remedie.

Wetenschappers proberen al enige tijd antistoffen in te zetten tegen de streptokok. Antistoffen zijn door het lichaam geproduceerde deeltjes die bacteriën onschadelijk maken. Tot nu toe bleef het onderzoek zonder resultaat. Antistoffen blijven maar kort in de mond. Ze worden afgebroken of ingeslikt voordat ze bacteriën in de mond onschadelijk kunnen maken.

Een groep Zweedse, Britse en Nederlandse onderzoekers -onder leiding van de Zweed dr. Lennart Hammarström van het Karolinska Instituut- heeft een manier bedacht om de antistoffen langer in de mond te houden. Ze publiceerden hun bevindingen in het julinummer van ”Nature Biotechnology”. Om tot het resultaat te komen knipten ze het stukje DNA dat verantwoordelijk is voor de aanmaak van de antistof uit het erfelijk materiaal van een lichaamscel en voegden het toe aan het DNA van Lactobacillus zeae. Lactobacillen komen van nature voor in de mondholte en ook in zuivelproducten als yoghurt en kaas. De buitenkant van de gemanipuleerde lactobacillen is bedekt met antistoffen tegen de streptokok.

Experimenten met ratten die de gemanipuleerde bacterie via het water uit hun drinkbak binnenkregen, laten zien dat de dieren aantoonbaar minder Streptococcus mutans bij zich hebben. Ook het aantal gaatjes in het gebit neemt drastisch af, ondanks het feit dat de dieren suikerrijk voedsel te eten kregen.

Hammarström verwacht dat -als blijkt dat de gemanipuleerde bacterie geen gevolgen heeft voor de volksgezondheid- over een jaar of tien capsules met de lactobacillen beschikbaar zijn. Toch kan de tandenborstel niet helemaal aan de kant. Poetsen blijft nodig om een slechte adem te voorkomen en tandplak te verwijderen.