Onthaasten met een houten boot
ENKHUIZEN - „Rustig aan”, waarschuwt Bert van Baar een van zijn studenten, die met fors geweld een nagel in een boot-in-aanbouw slaat. „Niet van: grote slagen, snel thuis. Je kunt die nagels er beter kalm inslaan.” Van Baar bouwt met zijn ploeg geheel handmatig een houten boot. En daar is veel animo voor.
„Een hobby? Je kunt het beter een passie noemen.” De Belg Johan Pepermans straalt als hij over zijn grote liefde praat: het bouwen van een eigen boot. „Ik ben al twintig jaar bezig met een schip dat ik ooit heb gevonden in iemands achtertuin”, zegt Pepermans (44). „Maar er komt zo veel bij kijken om zo’n boot vaarklaar te maken, dat het me nog nooit is gelukt.”De Antwerpenaar is een van de acht studenten die Bert van Baar, docent, eigenaar én directeur van De Bootbouwschool in Enkhuizen, momenteel onder zijn hoede heeft. De opleiding draagt nu officieel nog de naam ”Enkhuizer School voor Houten Bootbouw”. Maar dat gaat veranderen, evenals de locatie.
Na zo’n tien jaar in Enkhuizen gehuisvest te zijn, gaat het onderkomen van de school per juli naar Uitgeest, naar de plaats waar Cornelis Corneliszoon ooit de door wind aangedreven houtzaagmolen uitvond. Het was uitgerekend die molen die de ontwikkeling van de scheepsbouw in de 17e eeuw in een stroomversnelling bracht.
Alhoewel de traditionele bootbouw sedert lang vervangen is door mechanische vormen, is het 17e-eeuwse principe nog niet teloorgegaan. „Goed voor je handen, hoofd en hart”, zo prijst Van Baar zijn school aan. „In een wereld die informatierijk maar ervaringarm is geworden, is het fijn om traditionele handvaardigheden te beheersen voor het bouwen van een van de mooiste functionele kunstvormen die er nog zijn: het bouwen van een traditionele houten boot”, werft hij op zijn website.
„Het is heerlijk om rustig met hout bezig te zijn”, verduidelijkt hij in zijn werkplaats te midden van zijn studenten. „Zelf ben ik ook nog deeltijddocent aan een basisschool. Door het werken aan een boot maak ik mijn hoofd helemaal leeg. Dat geldt ook voor veel studenten.”
Toch ontkomen Van Baar en zijn studenten niet helemaal aan de stress, zo blijkt. Aan het eind van de negendaagse cursus is het de bedoeling dat de houten boot daadwerkelijk kan varen - en dat zorgt voor haast. Van Baar laat een scheur zien bij de voorsteven. Het mankement is bijna onzichtbaar dichtgewerkt. Bovendien komt er een bankje boven, „dus je ziet het niet”, aldus Van Baar, „maar je wéét het natuurlijk wel. Zo’n scheur is puur een kwestie van te veel haast.”
De docent en eigenaar van De Bootbouwschool is al van jongs af aan „gek op boten.” Die passie deelt hij met heel wat andere mensen, zo blijkt. „Ik geef per jaar aardig wat cursussen, maar die zitten meestal goed vol.” Het publiek verschilt aanzienlijk van een doorsnee opleiding: „Het zijn vaak wat oudere mensen. Regelmatig zitten er bijvoorbeeld gepensioneerden tussen die hun levensdroom nu ook echt waar willen maken. Vaak heeft men wel iets met houtbewerking, al hoeft dat niet altijd. Ik had een cursist uit Sneek die zijn gereedschap nog nooit had gebruikt. Hij liep twee dagen heel geïnteresseerd te kijken hoe anderen het deden. Toen zei ik: Pak zelf nu ook eens een schaaf!”
Antwerpenaar Pepermans komt terug van de winkel. Uit zijn tas pieken een pak koffie, koekjes en een homp kaas. Eten doen de cursisten gezamenlijk en de onderlinge sfeer is prima, knikt Pepermans. „We overnachten hier met z’n allen in een pensionneke.” Aan het eind van de cursus wordt de boot verloot. Pepermans hoeft ’m niet - hij heeft z’n eigen meerjarenklus. „Ze verklaren me thuis wel een beetje voor gek”, zegt de Belg. „Maar deze zomer ga ik varen.”
Zie voor meer informatie: www.bootbouwschool.nl en 0228-322652.