Duitse burgers genieten van nuchtere Merkel
BERLIJN - Op het bureau van Angela Merkel prijkt een portret van Catharina de Grote, de Duitse prinses die door haar huwelijk met tsaar Peter III op de troon in Rusland belandde en zo veel daadkracht toonde dat men haar ”de Grote” noemde. Blijkbaar ziet de bondskanselier Catharina als haar voorbeeld. Wil zij als Angela de Grote de geschiedenis ingaan?
Voor zo’n eretitel is het veel te vroeg. Angela Merkel is vandaag precies honderd dagen Bundeskanzlerin en het is een goede gewoonte dan een eerste balans op te maken. In de opiniepeilingen lijkt Merkel geen kwaad te kunnen doen. Drie maanden nadat ze als bondskanselier startte vindt driekwart van de Duitsers dat ze het goed doet. Qua populariteit steekt ze haar voorgangers Gerhard Schröder en Helmut Kohl naar de kroon.Daar zag het aanvankelijk niet naar uit. De verkiezingen had ze ternauwernood van de sociaaldemocratische SPD gewonnen. Een halfjaar voor de verkiezingen lag ze in de peilingen ruim voor, maar hoe meer de verkiezingsdatum in zicht kwam, des te kleiner werd haar voorsprong in de peilingen. De kiezers zagen de christendemocraten als regeringspartij wel zitten, maar niet met Merkel als bondskanselier.
Dat is ze toch geworden en na honderd dagen lijken alle gevoelens van antipathie als sneeuw voor de zon verdwenen en wordt ze eerder op handen gedragen. Hoe kan dat zo snel? Van grote invloed zijn ongetwijfeld de buitenlandse optredens van Merkel. Ze heeft zich bij bezoeken aan Brussel, Washington en Moskou laten zien als een zelfbewuste vrouw die zich niet de kaas van het brood laat eten. De Amerikaanse president George Bush zei van haar: „Ze is slim, ze heeft een wakkere geest en ze houdt van de vrijheid.”
Ook in eigen land roemen politici, niet alleen de christendemocraten, haar kwaliteiten. Vicebondskanselier Franz Müntefering (SPD) geeft toe dat Merkel „het toch kan.” „Ze slaat een goed figuur”, aldus de SPD’er Hans-Ulrich Klose tegenover Der Spiegel. Edmund Stoiber, de CSU-premier van Beieren, noemt haar zelfs „briljant.” Volgens Duitse kranten proberen afgevaardigden in de Bondsdag oogcontact met Merkel te krijgen. Je hebt het helemaal gemaakt als je de bondskanselier ergens achter in de zaal onder vier ogen te spreken weet te krijgen.
In het kabinet is van de tegenstelling tussen christendemocraten en sociaaldemocraten weinig meer te merken. Volgens het weekblad Die Zeit heerst er in het kabinet een „ongedwongen” sfeer die onder Schröder ondenkbaar zou zijn geweest. „De omgangstoon is vriendelijk. Er wordt open gediscussieerd. De partijgrenzen zijn weggevallen.”
De Duitse burger geniet via televisie en kranten van de nieuwe bondskanselier. Der Spiegel merkt op dat „de burger rood-groen nog niet is vergeten.” Het gebral van het duo Schröder-Fischer heeft plaatsgemaakt voor eenvoud en duidelijkheid. Der Tagesspiegel formuleert het zo: „De burgers zien geen grenzeloos optimisme, maar onideologisch pragmatisme. Een dergelijk deemoedig optreden maakt haar populair.”
De dag- en weekbladen merken terecht op dat Merkel de eerste honderd dagen aan maatregelen nog weinig heeft laten zien. De hervormingen die de economie weer op gang moeten brengen, laten nog op zich wachten. Der Spiegel: „De stemming onder de bevolking mag goed zijn, maar er zijn wel 5 miljoen werklozen en de economische groei stagneert.”
Merkel ziet dat natuurlijk ook. Der Spiegel hoeft zich niet ongerust te maken. De Süddeutsche Zeitung zegt dat Merkel geleerd heeft van haar verkiezingscampagne, toen ze radicale ideeën bepleitte om de economie weer gezond te maken. „De verkiezingsuitslag demonstreerde dat die methode niet werkte. Daarom heeft ze haar wijze van opereren veranderd. In het verleden wilde ze koud ijzer smeden. Op dit moment maakt ze het ijzer warm en het smeden komt er dus aan.”
Waarschijnlijk wil ze de economie gezond maken door het nemen van kleine stappen. Die zijn voor de sociaaldemocratische SPD aanvaardbaar en beter aan het volk te verkopen. De verwachtingen zal ze bewust laag houden. Mocht het dan mislukken, dan zullen de teleurstellingen niet al te groot zijn.
Weet Merkel echter de economie vlot te trekken dan krijgt ze meer postuur en komt ze een beetje in de buurt van Catharina. Daar mag Merkel dan tevreden mee zijn, want Catharina was heel groot.