Beleggingsstrateeg Ronald Doeswijk van onderzoeksbureau Iris spreekt van een opmerkelijke ontwikkeling. „Wat je ziet is dat de winstgroei van bedrijven al drie jaar op rij de verwachtingen van analisten overtreft. Dat is opmerkelijk want analisten zetten over het algemeen hoog in.” Van de grote jongens wisten onder meer Shell, Philips, ING en Heineken de prognoses van marktvorsers te verslaan.Analist Erik Nienhuis van F. van Lanschot Bankiers vraagt zich openlijk af hoe lang de succesreeks van bedrijfsresultaten nog zal duren. „De dollar gaat weer dalen omdat de Verenigde Staten kampen met een veel te hoog tekort op de handelsbalans.” Dat heeft volgens hem een weerslag op de AEX-bedrijven, die veel zaken doen in de VS.

In de voorbije jaren profiteerden de grote bedrijven van het sterke herstel van de dollar, aldus Nienhuis. Daarnaast hebben de aantrekkende economie, de lage rente en het aantrekkende consumentenvertrouwen de bedrijven de wind in de zeilen gegeven. „Daar komt bij dat de ondernemingen de afgelopen jaren behoorlijk hebben bezuinigd. Dat betaalt zich nu terug. Verder zijn de lonen in Nederland behoorlijk gematigd de afgelopen periode. Dat scheelt ook in de kosten.”

Doeswijk onderschrijft dat saneringen hun vruchten afwerpen. „Bedrijven hebben de afgelopen jaren de hakbijl gehanteerd en dat zie je terug in hoge winstmarges. Daarnaast zijn de meeste hoofdfondsen heel internationaal. En de Europese economie mag dan nog niet zo hard lopen; de wereldeconomie draait wel goed.”

Bij de presentatie van de eerste reeks bedrijfscijfers viel het beleggingsbureau Iris ook op dat Nederlandse concerns zich wapenen tegen durfkapitalisten, die zich steeds vaker in de bestuurskamer melden. De zogenoemde ”private equity”-investeerders zitten op miljarden en zoeken aantrekkelijke doelwitten. Recent werd al gespeculeerd dat bijvoorbeeld postbedrijf TNT, elektronicaconcern Philips en voedingsbedrijf Unilever ten prooi zullen vallen aan durfkapitaal. Informatiehandelaar VNU heeft al een eerste bod ontvangen van een groep investeerders.

„Je ziet dat bestuurders zich steeds meer richten op maximalisatie van aandeelhouderswaarde om durfkapitaal buiten de deur te houden”, aldus analist Doeswijk van Iris. „Want als je als aandeel een tijdlang ondergewaardeerd bent op de beurs heb je een probleem.”

Een ingreep die bedrijven veel toepassen, is de verkoop van bedrijfsonderdelen. Unilever zette bij de presentatie van de jaarcijfers zijn diepvriesproducten in de etalage en Akzo Nobel meldde medicijnendochter Organon naar de beurs te brengen. Doeswijk meent dat dergelijke ingrepen mede worden ingegeven door de angst voor durfkapitaal. „Je ziet in elk geval dat bestuurders kritisch naar hun eigen bedrijf kijken.”

Particuliere beleggers moeten opletten dat zij niet de dupe worden van de beleggingsstrategie van professionele partijen. Nienhuis: „We zien dat particulieren weer naar de beurs komen. Maar wij verwachten dat het in de tweede helft van het jaar weer minder gaat allemaal. Institutionele beleggers zullen op tijd uit de markt stappen. Dan blijven weer de particulieren over die de klappen moeten opvangen.”