„We zullen ze krijgen.” Aldus sprak minister Remkes (Binnenlandse Zaken) woensdag in Den Haag op een congres over politiegeweld. Hij bond er de strijd aan met burgers die hun agressie op agenten botvieren. Een op de zeven dienders raakt gewond bij geweld.Dr. Jaap Timmer, hoofddocent politie- en veiligheidsstudies aan de Vrije Universiteit in Amsterdam, deed de afgelopen jaren onderzoek naar geweld van én tegen de politie. Een en ander resulteerde vorig jaar in het proefschrift ”Politiegeweld”.

Timmer, woensdag ook een van de sprekers, stelt vast dat de politie in vergelijking met 25 jaar geleden 2,5 keer zo veel te maken krijgt met agressie.

Bent u geschrokken?
„Agressie tegen de politie is zorgwekkend. Het geweld beperkt zich niet tot zeg maar de dronken droppies, de lomperiken in de horecawereld. Agressie doet zich ook voor daar waar je dat niet zou verwachten. Ik denk aan een voorval in een snackbar in een provinciestad. De eigenaar had hinder van een paar klanten. Het ging om vier, vijf knapen die zich hinderlijk gedroegen. Twee agenten, een man en een vrouw, kwamen naar de snackbar toe. De jongens begonnen eerst, zogenaamd puur voor de lol, de vrouwelijke agent te beledigen.

Daarna namen ze de andere agent, een goedmoedige politieman, te pakken. Hij werd gemolesteerd. Hij werd tegen de grond gewerkt en werd geschopt en geslagen.

De man was doodsbang en loste een waarschuwingsschot. Toen hij later thuis kwam, heeft hij zijn kinderen extra geknuffeld, blij dat hij nog in leven was. Zulke incidenten hebben een diepe impact op mensen.”

Hoe verklaart u die stijgende agressie tegen politiemensen?
„Het heeft met de verruwing van omgangsvormen te maken. Mensen hebben een kort lontje. Ze willen niet in hun mogelijkheden belemmerd worden. Burgers beseffen te weinig dat de politie bepaalde regels niet voor de lol oplegt, maar dat dat gebeurt met het oog op de veiligheid van de samenleving.

Ik ken een verhaal van een agent die een vrachtwagenchauffeur aansprak omdat die in de verboden richting reed. Die chauffeur deelde een kopstoot uit. Ik vind dat zorgwekkend.”

Minister Remkes keerde zich woensdag fel tegen de opvatting dat agenten scheldpartijen maar moeten slikken.
„Ik denk dat agenten opgewassen zullen moeten zijn tegen de spanning in onveilige situaties en dat ze zich niet door emoties van de wijs moeten laten brengen. In die zin zullen ze tegen een stootje moeten kunnen. Maar dat laat onverlet dat we niet mogen accepteren dat er daadwerkelijk geweld tegen de politie wordt uitgeoefend.”

Hoe valt het tij te keren?
„Ik ben blij dat iemand als minister Remkes duidelijk zegt: Blijf van mijn dienders af. Dat is een goed signaal. Dat zullen de regionale korpsen ook moeten geven.

Van groot belang is dat de politie voorbereid is op geweldssituaties. Dat betekent dat er meer moet gebeuren aan opleiding en training op het terrein van de beroepsvaardigheden. Er zouden voor het politiewerk op straat duidelijker procedures moeten komen wat betreft geweldstoepassing, zoals dat bij arrestatieteams is geregeld.

Cruciaal is bijvoorbeeld dat de politie informatie heeft over de te verwachten tegenstand. Als er bijvoorbeeld een melding binnenkomt over een geweld in een bepaalde woning, moet de politie weten hoe die woning er van binnen uitziet. Verder moeten er duidelijke regels zijn over wie als eerste naar binnen gaat en wie rugdekking biedt. Zo’n manier van doen voorkomt veel narigheid. Ik geloof dat duidelijke procedures op dit gebied levens besparen.”

Heeft de politie niet een slonzig imago? Denk aan het laten slingeren van gevoelige informatie.
„Ik heb geen behoefte een oordeel te geven over het imago van de politie. Duidelijk zal zijn dat slordig omspringen met gevoelige gegevens niet goed is. Een professionele vakuitoefening is van invloed op het gezag dat je uitstraalt.”

De politie lijkt de laatste jaren meer voor de harde aanpak te kiezen. Juicht u dat toe?
„Ik hou niet zo van termen als ”harde aanpak”. De politie moet niet nodeloos slaan en schoppen. Men moet doortastend, maar ook ingetogen te werk gaan.”