PvdA-leider Bos liet het dinsdagal doorschemeren: zijn fractie neigt naar voorstemmen. Daarmee is de spanning grotendeels weg uit het morgen te houden Kamerdebat over Afghanistan.In de keuze van de PvdA voor de missie legde, behalve partijleider Bos, Kamerlid Bert Koenders veel gewicht in de schaal. Al bijna tien jaar is drs. A. G. Koenders (47) buitenlandwoordvoerder voor zijn fractie. Voeg daarbij het gegeven dat hij voor zijn Kamerlidmaatschap enkele malen deel uitmaakte van VN-missies, onder meer naar Angola, en jarenlang fractiemedewerker was (ook op het terrein van de buitenlandse politiek), en het is duidelijk waarom hij in zijn partij als een autoriteit geldt voor alle vraagstukken voorbij Lobith. „Als Bert ja zegt, volgen de meeste anderen ook”, zegt een ingewijde.

Koenders heeft zijn gezag de achterliggende jaren stap voor stap opgebouwd. Sinds hij in 1997 in de Kamer kwam, als opvolger van de in dat jaar verongelukte Maarten van Traa, voerde hij in menig debat over buitenlandse aangelegenheden het woord. Net als tijdens zijn lidmaatschap van de enquêtecommissie Srebrenica viel hij op door rust, kennis van zaken en vasthoudendheid.

Regelmatig in beeld kwam hij tijdens de mislukte kabinetsformatie van 2003. Bij die formatie was de uitzending van militairen naar Irak -waar de PvdA aanvankelijk tegen was, maar later voor- een van de wrijfpunten tussen CDA en PvdA. Als buitenlandwoordvoerder trad Koenders in die dagen geregeld naast zijn partijleider Bos in de schijnwerpers.

In het debat over Irak bleek dat de intelligente parlementariër, die behalve in Amsterdam ook in Italië en Amerika studeerde, niet snel loslaat waarin hij zich eenmaal heeft vastgebeten. Dat Saddam Hussein massavernietigingswapens bezat, geloofde hij vanaf het begin niet. Daarom laat hij geen gelegenheid voorbijgaan om de regering te vragen om het MIVD-rapport dat ten grondslag lag aan het besluit naar Irak te gaan. Tot op heden zonder resultaat.

De slanke, enigszins nonchalant ogende parlementariër -wel in pak, geen stropdas, lang haar in zwierige slag naar achteren gekamd- geldt in zijn eigen partij als zeer ministeriabel. Dat aureool kreeg hij behalve door zijn kennis ook door zijn altijd diplomatieke optreden. Koenders grossiert niet in oneliners of uithalen naar collega’s. „Hij oefent nu al voor minister van Buitenlandse Zaken”, becommentariëren medeparlementariërs zijn werkstijl.

Dat hij zich in zijn partij hard heeft gemaakt voor deelname aan de Afghanistanmissie past geheel bij zijn levensgang tot nu toe, waarin hij steeds voorstander bleek van vredesmissies.

Maar misschien speelt in zijn standpuntbepaling ook een klein beetje mee dat een regeringscoalitie in 2007 tussen CDA en PvdA volstrekt niet is uitgesloten. In dat licht bezien kan het voor de PvdA natuurlijk geen kwaad zich nu alvast te gedragen als een betrouwbare partij met verantwoordelijkheidsgevoel. Regeren -maar ook niet-regeren- is vooruitzien.