Over één ding zijn de Haïtianen het eens: het geweld in het land neemt weer eens toe en niet zo weinig ook. In de rijkere delen van de hoofdstad zijn schietpartijen zeldzamer, maar worden vaak weer meerdere mensen per dag ontvoerd. De slachtoffers worden meestal vastgehouden en komen na enkele dagen onderhandelen weer vrij tegen betaling van losgeld. Extreem gewelddadig is daarentegen de sloppenwijk Cité Soleil.Gewapende inwoners van Cité Soleil zeggen dat zakenmensen een geweldscampagne steunen die uitgaat van de VN-troepen. Zakenmensen beweren op hun beurt dat de VN moedwillig nalaten op te treden tegen bandieten en ontvoerders. De politie en de VN-bevelhebbers beschuldigen de presidentskandidaten van steun aan bendegeweld.

Liefst 35 presidentskandidaten dingen mee naar het presidentschap. Pakweg 1300 mensen proberen een van de 129 parlementszetels in de wacht te slepen. Verkiezingsposters met slogans doen het goed als behangsel. Er moet rust komen, verzucht de bevolking van het door anarchie geteisterde landje, waar de afgelopen twintig jaar vele regeringen aantraden en weer opstapten. Duizenden en nog eens duizenden Haïtianen zochten in die jaren hun toevlucht in het buitenland: de VS, Canada en het Caraïbisch gebied. Verzoening bleef jammer genoeg uit.

Sommigen beweren dat René Préval de presidentskandidaat is die zowel onder de inwoners van Cité Soleil als de rest van de Haïtianen de beste kaarten heeft. Préval, ook premier onder Aristide, is de enige die eerder een volle termijn van vijf jaar, 1995-2000, als president uitdiende. Hij hield zich de achterliggende vijf jaar verre van politici, vermeende drugshandelaren en (ex-)militairen. Deze landbouwkundige wist Haïti’s vanouds rivaliserende groepen achter zich te krijgen en liet een redelijk schone boekhouding na.

Behalve Préval zijn er meer oude gezichten die wel wat zien in de grootse taak van het presidentschap. Leslie Manigat bijvoorbeeld zat ook eerder op het presidentiële pluche. Verder is er Chavannes Jeune, een zakenman die populair is bij Haïtiaanse protestanten. Toch zal Préval het niet kunnen reden met de steun van het volk alleen. Haïti is een van de corruptste landen ter wereld. Het is niet alleen verlamd door de georganiseerde misdaad, maar er is veel meer mis. De meeste mensen leven er onder het bestaansminimum, de gezondheidszorg faalt en het onderwijs laat veel te wensen over.

In die weinig rooskleurige toestand wordt Haïti al twee jaar bestuurd door een onverkozen overgangsregering. Om te kunnen regeren in zo’n moeilijke situatie, is veel wijsheid nodig, menen kenners. Préval moet dan weer de sleutelgroepen om zich heen verzamelen die elkaar traditioneel altijd hebben tegengewerkt. Om maar wat te noemen: politici, zakenmensen, rijken, armen, militairen en oud-militairen, miliciens en militanten en natuurlijk de internationale gemeenschap.

Op een of andere manier zal de nieuwe regering orde op zaken moeten stellen en een flinke bezem door de chaos moeten halen. Hoe dramatisch de situatie in Haïti is, toont het volgende rekensommetje aan. De stabilisatiemacht van de VN telt 7000 militairen en 2000 politieagenten, terwijl het land 8,1 miljoen inwoners heeft.

Alle hoop is nu gevestigd op de verkiezingen, die inmiddels vijf keer zijn uitgesteld. Van de kiesgerechtigde Haïtianen heeft 80 procent zich daadwerkelijk laten registreren. De EU, de VS en Canada pompten ruim 50 miljoen euro in de verkiezingen. Toch blijven de gebrekkige infrastructuur en veiligheid kopzorgen baren. Lang niet alle identiteitskaarten zijn verspreid. De kosten voor veiligheidsmensen alleen al zouden 7,5 miljoen euro bedragen. Een andere grote kostenpost is de infrastructuur. Haïti telt 804 nieuwe stemlokalen. Aangezien het grootste deel van het land geen stroom heeft, moesten de organisatoren van de verkiezingen 170 generatoren en 260 zonnepanelen aanschaffen om straks de boel draaiende te kunnen houden.

Door het nieuwe uitstel van de verkiezingen werd de grondwettelijke aanvangstermijn van de nieuwe president niet gehaald. De Haïtiaanse grondwet schrijft voor dat een nieuw staatshoofd zijn ambt aanvaardt op 7 februari, de dag waarop er in 1986 een einde kwam aan decennia van dictatuur onder de familie Duvalier. Een gemiste kans en iets wat tekenend is voor de stand van zaken in het armste land van het westelijk halfrond.