Stel je een reusachtige parkeergarage voor, ongeveer twee voetbalvelden groot en vier verdiepingen hoog. Een smoezelige glazen gevel van bijna uitsluitend oranjebruin getinte ramen, als er geen graffiti overheen gespoten is. De laatste schoonmaakbeurt jaren geleden. Ziedaar wat er van het Palast der Republik na een asbestsanering in de jaren ’90 en jaren van leegstand is overgebleven.In 2002 besloot de Bondsdag, het Duitse parlement, dat het Berlijnse Slot zou moeten worden herbouwd op de plek van het Palast. Na de oorlog was de sterk verwoeste keizerlijke residentie rücksichtlos geruimd door het DDR-regime, dat er in 1976 zijn eigen paleis bouwde.

Het pronkstuk vormde tot 1990 het parlementsgebouw en het sociale en culturele hart van socialistisch Oost-Berlijn. Dertien restaurants en cafés en een reusachtige evenementenhal onderstreepten de status van het volkspaleis. Door de uitbundige verlichting in de ontvangsthal verwierf het gebouw al snel de bijnaam ”De lampenwinkel van Erich” (Honecker).

Omdat er nog geen geld was voor het nieuw te bouwen slot -geraamde kosten 600 miljoen euro- mocht het Palast van de regering nog wel even blijven staan, waarna Berlijn de culturele wereld de vrije hand gaf.

Bevrijd van de ideologie kreeg het Palast weer de invulling waar het deels ook voor gebouwd was: voor kunst en cultuur, als ontmoetingsplaats van creatieve geesten.

Uiteenlopende evenementen vonden er onderdak - van een tentoonstelling over het Chinese terracottaleger via een Wagneropera tot een heuse wildwaterbaan. Maar bovenal bood het Palast een in Berlijn uniek platform voor hedendaagse kunst. Het weerbarstige van het vervallen gebouw bleek zijn eigen charme te hebben - in twee jaar tijd kwamen meer dan een half miljoen bezoekers.

De dynamiek die het gebouw heeft losgemaakt, brengt het stadsbestuur in verlegenheid. Berlijn wil de kolos liever weg hebben en ziet deze vooral als een schandvlek op het historische stadsgezicht dat de stad rond de Schlossplatz biedt.

De Berlijnse culturele wereld vindt de plannen voor het nieuwe slot maar niets, ondanks dat het gebouw met een aantal musea vooral een publieke functie moet krijgen. Hij staat daarin niet alleen. Bij de Palastbündnis die in oktober met een groep jonge architecten is opgericht om het Palast te redden, sloten zich binnen twee maanden meer dan duizend mensen aan, onder wie de schrijver Günther Grass en de architect Renzo Piano.

Op alle mogelijke manieren probeert deze bond de grond onder het slot vandaan te halen. De kosten zijn nog eens doorgerekend; ze kwamen uit op bijna het dubbele van de oorspronkelijke raming, een schatting die zelfs de voor het slot verantwoordelijke minister realistisch vindt.

Daarmee raakt de bouw van het Berlijnse slot nog verder uit zicht. In een interview dat donderdag in Die Zeit verschijnt, zegt minister Wolfgang Tiefensee van Verkeer, Bouw- en Stadsontwikkeling dat hij het begin van de bouw niet voor 2012 ziet plaatsvinden.

Voor Berlijn geen reden om het Palast respijt te geven, en daarmee draait ze de stille hoop bij de Palastvoorstanders de nek om dat van uitstel nog wel eens afstel zou kunnen komen. „Waarom het sterfproces rekken”, is het laconieke antwoord van de gemeentewoordvoerster.

Voor de voorstanders van het Palast verloochent Berlijn zijn eigen geschiedenis door voor het schilderachtige plaatje te kiezen. Dat maakt veel politici blind voor de mogelijkheden van het Palast, zeggen ze. „Je kunt het gebouw zien als geraamte en als lelijk afdoen, maar je kunt het ook zien als een raamwerk dat je steeds opnieuw weer kunt vormgeven. Eenzelfde functie vervult bijvoorbeeld het Centre Pompidou.

Het Palast is bovendien voor een schijntje van de kosten van een slotreconstructie op te knappen en heeft genoeg ruimte voor zowel die musea als hedendaagse kunst”, aldus een woordvoerder van de bond.

De afvalcontainers staan echter al klaar en als de Duitse politici in de Bondsdag fractiediscipline tonen, zal de sloophamer de lichten van Erichs lampenwinkel binnenkort bruut doven.