Het kabinet maakte kort na zijn overlijden bekend dat sjeik Jaber, wiens gezondheid slecht was sinds hij vijf jaar geleden een hersenbloeding kreeg, is opgevolgd door zijn achterneef kroonprins sjeik Saad Al Abdullah Al Sabah, een zeventiger die zelf met ernstige gezondheidsproblemen kampt. Sjeik Saad zat zondag bij de begrafenis van de overleden emir in een rolstoel.Er is in Koeweit over gespeculeerd dat de in 1978 tot troonopvolger benoemde sjeik Saad vanwege zijn slechte gezondheid -hij heeft een darmkwaal- zijn positie zou opgeven, maar in november zei de premier dat hiervan geen sprake was. Volgens het hoofd van de politicologiefaculteit van de universiteit van Koeweit, Abdul-Rhida Asiri, zal premier sjeik Sabah Al Ahmed Al Sabah sjeik Saad opvolgen als kroonprins, terwijl hij waarschijnlijk gewoon premier blijft.

Koeweit wordt de laatste jaren feitelijk al geregeerd door de premier en naar Asiri verwacht zal dat zo blijven. Na afloop van de officiële rouwperiode van veertig dagen zal de koninklijke familie volgens Asiri mogelijk een definitief besluit nemen over de opvolging van sjeik Jaber.

Sjeik Jaber volgde op 31 december 1977 zijn oom sjeik Sabah Al Salem Al Sabah op als emir. Hij was sinds 1965 kroonprins en premier. Een jaar voor hij emir werd, riep hij het ”fonds voor toekomstige generaties” in het leven, een financieel vangnet voor de Koeweiters voor het geval de olievoorraden van het land op zouden raken. Tot op de dag van maandag gaat 10 procent van de olieopbrengsten naar het fonds, dat naar schatting meer dan 60 miljard dollar bevat.

Sjeik Jaber was geliefd bij de bevolking van zijn land en veel Koeweiters beschouwden hem als een vaderfiguur. Duizenden mensen kwamen gisteren af op de begrafenisplechtigheid op een openbare begraafplaats in Koeweit-stad. Een aantal hoogwaardgheidsbekleders uit andere Arabische landen, onder wie de Jordaanse koning Abudllah II, was snel op het vliegtuig gestapt om de korte begrafenisceremonie te kunnen bijwonen.

In 1985 overleefde sjeik Jaber een tegen hem gerichte zelfmoordaanslag die werd gepleegd door een sjiitische moslimextremist. Sindsdien verscheen hij slechts sporadisch in het openbaar. Hij reisde ook niet graag naar het buitenland. Na zijn hersenbloeding, in 2001, werd hij behandeld in Londen. In 1986 ontbond de emir het parlement, omdat dat scherpe kritiek had geuit op de regering.

In 1992, een jaar nadat Irak door de Amerikanen uit het land was verdreven, werd het parlement onder druk van de VS in ere hersteld. In 1999 ontbond sjeik Jaber het parlement opnieuw, naar zijn zeggen omdat parlementsleden hun constitutionele rechten misbruikten. Twee maanden later werden er weer verkiezingen gehouden.

In 1999 gaf de emir vrouwen per decreet actief en passief kiesrecht, maar door een verbond aan te gaan wisten conservatieve en fundamentalistische moslims de uitvoering van het decreet tegen te houden. De emir had het parlement om deze reden opnieuw kunnen ontbinden, maar dat deed hij niet. Pas in mei vorig jaar stemde het parlement definitief voor het vrouwenkiesrecht.

Reeds voor de Amerikanen in 1991 na de Iraakse invasie zijn land bevrijdden onderhield sjeik Jaber goede betrekkingen met de Verenigde Staten. Hij steunde drie jaar geleden de door de VS geleide aanval op Irak. De dood van de sjeik zal naar verwachting geen verandering brengen in de relatie tussen Koeweit en de VS.

„Koeweit heeft de Verenigde Staten nodig en de Verenigde Staten hebben Koeweit nodig”, zei politiek commentator Ayed al-Mannah. De VS riepen Koeweit in 2004 uit tot belangrijk bondgenoot buiten de NAVO.

De Iraakse dictator Saddam Hussein leverde toen hij nog aan de macht was dikwijls scherpe kritiek op sjeik Jaber en hij noemde het emiraat, waar Irak sinds Groot-Brittannië het in 1961 opgaf aanspraak op maakte, een luie natie die het werk liet opknapppen door buitenlanders. Er wonen in Koeweit meer buitenlanders dan Koeweiters, namelijk 1,64 miljoen tegenover 960.000.

De familie Al Sabah heeft het al meer dan 250 jaar voor het zeggen in Koeweit, dat beschikt over de op negen na grootste olievoorraad (zo’n 96 miljard vaten) ter wereld en dat een belangrijk lid is van de OPEC, de organisatie van olieproducerende landen.