Rusland en Oekraïne weer om de tafel
MOSKOU (ANP/RTR/AFP/DPA) – Het Russische staatsconcern Gazprom, de grootste gasproducent ter wereld, en het Oekraïense gasbedrijf Naftogaz hebben dinsdag hun onderhandelingen hervat.
De twee schoven weer aan tafel op een dag dat tal van landen in Europa meldden dat de gasleveringen door Gazprom weer het normale niveau hadden bereikt.Maandag hadden tal van landen geklaagd over aanzienlijke lagere gastoevoer dan gebruikelijk. In reactie daarop drong de buitenlandcoördinator van de Europese Unie, Javier Solana, bij beide kampen erop aan weer snel de gesprekken te hervatten. Van een bemiddeling door de EU wilde Brussel niet weten, omdat er geen sprake was van een onmiddellijke crisisdreiging.
Daarvan was de vicepresidentdirecteur van Gazprom, Aleksander Medvedev, niet helemaal zeker. „Als Oekraïne gas blijft aftappen kan de toevoer van gas naar Europa stokken", zo verklaarde hij dinsdag. Europa betrekt ongeveer een kwart van de gasbehoefte bij Gazprom, dat rond 80 procent daarvan door pijpleidingen op Oekraïens grondgebied laat stromen.
Gazprom heeft de beschuldigende vinger voor het lagere gastoevoer naar Europa naar Kiev gewezen. Dat zou maandag en dinsdag opnieuw gas hebben afgetapt. Dit keer 118,7 miljoen kubieke meter, boven op de 104,8 miljoen kubieke meter die Oekraïne zondag zou hebben gestolen.
De Russische premier Michail Fradkov heeft de Europese Unie gevraagd druk uit te oefenen op Oekraïne om de doorvoer van Russische aardgas naar het Westen te garanderen. Gazprom zal zijn klanten in Europa die de afgelopen dagen te weinig gas hebben ontvangen, schadeloosstellen. Het staatsbedrijf liet echter niets weten over de omvang ervan.
Het conflict heeft ook discussies over de energieverzorging in Europa aangewakkerd. Europa wil niet te sterk afhankelijk worden van Rusland, dat in laatste paar dagen zich als gasleverancier niet van zijn beste kant heeft laten zien en bovendien Oekraïne, een voormalige Sowjetpartner, politiek de duimschroeven heeft aangedraaid door de gaskraan dicht te draaien.
Het geschil tussen Moskou en Kiev draait om de prijs van gas. Gazprom eist dat Oekraïne in 2006 per duizend kubieke meter 230 dollar betaalt, vergeleken met 50 dollar in het afgelopen jaar. Kiev heeft steeds gezegd dat een dergelijk forse prijsverhoging „onaanvaardbaar" is. Kiev is ervan overtuigd dat Moskou naar het gaswapen grijpt omdat Oekraïne onder de vorig jaar aangetreden president Viktor Joesjtsjenko een prowesterse koers vaart.
Overigens is Oekraïne niet het enige land dat volgens Moskou een hogere prijs moet betalen. Oud–Sowjetrepubliek Moldavië, dat eveneens toenadering tot het westen zoekt en tot nu toe 80 dollar per duizend kubieke meter betaalde, kan op een prijsverhoging rekenen. Bulgarije, dat in 2007 mogelijk toetreedt tot de EU, is gevraagd 260 dollar te betalen tegen een prijs van 120 dollar tot nu toe.