Daarmee behouden de autoriteiten onder meer het omstreden recht om burgers te kunnen afluisteren en het recht om gegevens te kunnen verzamelen of opvragen over gedragingen van burgers zoals bijvoorbeeld hun bezoeken aan bibliotheken.De Patriot Act, die volgens critici burgerrechten met voeten treedt, is bedoeld om potentiële terroristen tijdig te kunnen ontdekken. De wet werd na de aanslagen van 11 september 2001 in de VS met overweldigende meerderheid aangenomen. Burgerrechtengroepen in de VS hekelden de Patriot Act later als een inbreuk op de privacy, die vooral minderheden als de moslims in de VS zou treffen.

De wet heeft formeel een looptijd tot eind dit jaar en daarom moest er een politiek besluit vallen over de toekomst. Zowel binnen de Republikeinse partij van president Bush als bij de Democratische oppositie was er twijfel over de wet. Aanvankelijke voorstellen om de wet met zeker tien jaar te verlengen maken nu geen deel uit van het compromis. Dat voorziet nu ook in betere mogelijkheden van burgers om zich juridisch te kunnen beklagen over de toepassing van de wet.