In het gros van de 75 vrachtwagens van Oegema Transport uit Dedemsvaart, Karels werkgever, is zo’n kastje ingebouwd die de verschuldigde ”LKW-Maut” toont. Duitsland kent sinds begin dit jaar deze tol of Maut voor vrachtwagens van twaalf ton en zwaarder, die onder Nederlandse gebruikers niet erg populair is.Het betaalsysteem, dat werkt met behulp van satellietplaatsbepaling, is mede ontwikkeld door T-Systems, onderdeel van Deutsche Telekom. Medewerkers van het bedrijf zitten maandag op het puntje van hun stoel op de publieke tribune in de Tweede Kamer, als die de Nota Mobiliteit bespreekt.

De nota, die minister Peijs (Verkeer) verdedigt, voorziet in een tolheffing voor vracht- én personenwagens om het fileleed te verlichten. Maar een besluit over invoering van een landelijke kilometerprijs vanaf 2012 is uitgesteld en overgelaten aan een volgend kabinet.

De invoeringskosten zijn een te groot obstakel. Tijdens een hoorzitting een maand geleden baarde LogicaCMG, een concurrent van T-Systems, opzien met uitspraken dat een bruikbaar systeem al in 2009 kan worden ingevoerd voor een eenmalig bedrag van 1,35 miljard euro, oftewel de helft van de door het kabinet voorziene kosten.

Topman J. Wisse van T-Systems Nederland wil zich nog niet vastleggen op een bedrag. „Alles hangt af van de eisen. Schieten op een bewegend doel is niet gemakkelijk”, zegt hij. Hij is er desondanks stellig van overtuigd dat een systeem twee jaar na aanbesteding klaar kan zijn. Over de ontwikkelingskosten van de Duitse Maut door exploitant Toll Collect is dit consortium onduidelijk.

Wisses lobby slaat (nog) niet aan in Den Haag. Regeringspartijen CDA en VVD, gesteund door de LPF, willen de automobilisten voorlopig niet anders laten betalen voor het gebruik van de weg. Tegenover die meerderheid in de Tweede Kamer staat GroenLinks. Fractiespecialist Duyvendak komt maandag met een stappenplan voor beprijzing van het wegverkeer vanaf 2007/8, waarbij de techniek zich kan bewijzen.

Hij wil via een proefproject, liefst in en om Amsterdam en regionale ’pilots’, beginnen met een landelijke kilometerheffing voor vrachtwagens, gevolgd door eenzelfde heffing voor personenwagens. Volgens hem is langer uitstel onverantwoord. Uit onderzoek zou blijken dat beprijzen vijf maal effectiever is om files aan te pakken dan het aanleggen van meer asfalt.

Minister Peijs bleek zondag in het tv-programma Buitenhof nog voorstander van „een prijs voor de weg.” „Ik heb 12 miljard euro meer nodig voor de Nota Mobiliteit als we niet gaan beprijzen”, betoogde ze. Maar het is nog te vroeg voor een principebesluit.

Peijs was niet erg vleiend over het tolsysteem van Toll Collect, dat volgens haar gaten vertoont. „Ik heb geleerd dat het zo niet moet.” Brancheorganisatie KNV vindt het systeem gewoonweg te duur en nog niet uitontwikkeld, en klaagt daarom dat haar leden meebetalen aan de productontwikkeling.

Planner Frans Juurling van Oegema Transport, met 110 chauffeurs in dienst, is ronduit ontevreden over de techniek die het laat afweten. Na 15.000 euro inbouwkosten haperen de kastjes; de directe schade schat hij tot nu toe op 4000 tot 5000 euro. „De chauffeurs zijn in overtreding en riskeren een boete van 175 euro. En je kan niets reclameren aan reparatiekosten en daardoor verloren tijd.”