Onderhandelingen formatie moeizaam
De onderhandelaars van CDA, LPF en VVD hebben vrijdag na een gesprek van drie uur geen overeenstemming kunnen bereiken over de vraag hoe de nieuwe regering de hoge premies voor het nieuwe zorgstelsel moet compenseren voor de mensen met lage inkomens. Volgende week dinsdag wordt het gesprek voortgezet.
Dan liggen alle moeilijke dossiers op tafel. Het gaat dan namelijk ook over de WAO, waarover de onderhandelaars het vorige week ook niet eens konden worden. Verder komen dinsdag de grote lijnen voor het financiële kader, met daarin de bezuinigingen, aan de orde.
Vorige week zijn de onderhandelaars overeengekomen dat de ziekenfondsverzekering, waarbij mensen naar draagkracht premie betalen, en de particuliere ziektekostenverzekering, waarbij mensen een vast bedrag betalen, ineengeschoven worden tot een basisverzekering waarbij iedereen een vast bedrag betaalt.
CDA en VVD denken zeer verschillend over de manier waarop de hoge premies van de ziektekostenverzekering voor mensen met de lagere inkomens gecompenseerd moeten worden. CDA-onderhandelaar Balkenende wil daarvoor een aparte fiscale regeling in het leven roepen. De christen-democraten vinden dat gezinnen niet meer dan 10 procent van hun koopkracht hoeven te besteden aan gezondheidszorg.
De VVD vindt dat er ook compensatie plaats moet vinden, maar dan via de algemene lastenverlichting. „We hebben geen behoefte aan nieuwe fiscale instrumenten”, aldus VVD-onderhandelaar Zalm gistermiddag na afloop van de drie uur durende bespreking. Bij de algemene lastenverlichting denkt Zalm onder andere aan een afschaffing van de onroerendzaakbelasting, een belangrijk punt uit het VVD-verkiezingsprogramma.
LPF-onderhandelaar Herben is vrijdag wat opgeschoven in zijn opvatting. Voor aanvang van de besprekingen zei hij dat de solidariteitsgedachte bij hem voorop stond, maar na afloop typeerde hij de oplossing van het CDA om mensen via een aparte fiscale regeling te compenseren als „bureaucratisch.” Volgens hem is het eenvoudiger om alle premies zo laag te houden dat compensatie niet nodig is.
De compensatie van de zorgpremies lijkt geen breekpunt te worden, zo benadrukten de onderhandelaars vrijdag. De gesprekken waren volgens Zalm wel lastig, maar de sfeer was volgens Balkenende niet slecht. De CDA’er voegde eraan toe dat hij ook niet had verwacht dat de onderhandelaars er in één middag uit zouden komen. Compensatie weegt voor het CDA heel zwaar. De partij wil hiermee haar sociale gezicht laten zien.
De drie onderhandelaars komen dinsdag pas weer bij elkaar, omdat Zalm aanstaande maandag verplichtingen heeft als minister van Financiën. De partijen kunnen de tussenliggende tijd gebruiken voor beraad in eigen kring.
Informateur Donner zei vrijdag tijdens een persconferentie dat er na dinsdag enkele dagen ook nauwelijks besprekingen zullen plaatshebben. Hij zal de tijd gebruiken om de eerste teksten op papier te zetten.
Het is volgens Donner niet toevallig dat de onderhandelaars dinsdag over de compensatie voor de zorgverzekering, over de WAO en over de bezuinigingen spreken. Dat biedt de partijen de gelegenheid om zaken tegen elkaar uit te ruilen, zo kon uit zijn woorden worden opgemaakt.
Volgens Donner liggen de opvattingen over de zorgverzekering verder uit elkaar dan bij de WAO. Daar is men het eens over de richting, alleen de wegen waarlangs de doelstellingen gerealiseerd zouden kunnen worden, zijn verschillend.