Het is niet voor het eerst dat raadslieden van Saddam Hussein aandringen op een proces buiten Irak. In juni stelden ze voor het proces in Zweden te houden, maar de minister van Justitie van dat land vond toen Den Haag een beter idee.Ruim tien dagen geleden begon het proces in Irak. De zittingen worden 28 november hervat. De Iraakse premier Jaafari heeft beklemtoond dat het proces beslist niet naar het buitenland wordt verplaatst. Raadslieden van Saddam Hussein en mensenrechtenorganisaties vrezen dat het proces in Irak niet eerlijk verloopt en Saddam Hussein eigenlijk al bij voorbaat ter dood is veroordeeld.

Een proces buiten Irak zou daarom beter zijn volgens al–Nawimi. Bovendien zou het zijn cliënt de kans geven zich op een meer uitgesproken wijze tegen de aanklachten te verdedigen. Saddam Hussein mag in de Iraakse rechtszaal niet zelf het woord voeren. Dat laatste doet in Den Haag de voormalige Joegoslavische en Servische leider Slobodan Milosevic voor het Joegoslavië–Tribunaal.

Hij maakt momenteel in zijn fase van het in februari 2002 begonnen proces geregeld gehakt van de soms opzienbarend zwak of vaag onderbouwde stellingen van de aanklagers. Die gaan over Milosevic’ criminele samenzweringen om op grote schaal etnische zuiveringen te organiseren en te plegen in Kroatië, Bosnië en later in Kosovo.

De aanklachten lijken volgens waarnemers echter te veel hooi op de vork. Milosevic is ondanks de lange pogingen in de rechtszaal en ondanks tonnen documenten van de aanklagers niet goed als het grote brein of de hoogste verantwoordelijke van de etnische zuiveraars uit de verf gekomen.

Nu Milosevic zelf zijn zaak presenteert, tornt hij vaardig aan de beginselen van zijn tegenstanders in de rechtszaal en die van zijn politieke vijanden van destijds. Zo schept hij niet enkel gerede twijfel over de westerse benadering van toenmalig Joegoslavië en over rol van de westerse mogendheden in Kosovo in 1998 en 1999, maar ook over de werkwijze en motieven van zijn huidige aanklagers.

Voor Saddam Hussein zou zo’n proces in Den Haag een geschenk uit de hemel zijn. Hij zou bijvoorbeeld jarenlang de Amerikaans–Britse agressie tegen Irak kunnen etaleren. Er bestaat echter in Den Haag geen internationaal Irak–Tribunaal. Bij het relatief nieuwe Haagse Internationaal Strafhof (ICC) kunnen de raadslieden evenmin terecht. Irak is geen partij van het verdrag dat het ICC in het leven heeft geroepen. Daarmee heeft het ICC geen jurisdictie in Irak. Bovendien werkt het ICC aanvullend, dus alleen wanneer de verantwoordelijke plaatselijke justitie een zaak niet kan of niet wil behandelen. Het Internationaal Gerechtshof in Den Haag gaat uitsluitend over geschillen tussen staten.