Spelling van 1000 woorden wordt anders
DEN HAAG - Een herziene versie van de Woordenlijst Nederlandse Taal -beter bekend als het Groene boekje- ligt vanaf vrijdag in de winkel. Minister Van der Hoeven kreeg donderdag in Den Haag een eerste exemplaar aangeboden. Tevens werd een officieel spellingslogo gepresenteerd.
De vorige Woordenlijst Nederlandse Taal kwam in 1995 uit. Toen al was het plan om iedere tien jaar met een geactualiseerde versie te komen. De nieuwe lijst bevat woorden die tien jaar geleden nog niet bestonden en probeert ook een aantal onduidelijkheden en inconsequenties uit de weg te ruimen.In praktijk is van ongeveer 1000 woorden de spelling veranderd, op een totaalaantal van 102.000 woorden. Ten opzichte van de lijst uit 1995 zijn zo’n 14.000 trefwoorden geschrapt, vooral in series samenstellingen die beginnen met hetzelfde woord; daarnaast zijn zo’n 6000 nieuwe woorden toegevoegd. Hieronder vallen leenwoorden uit andere talen, zoals het Arabisch, Hebreeuws, Jiddisch en Japans.
Het nieuwe Groene boekje bevat ook zo’n 500 gewone Surinaams-Nederlandse woorden. Suriname is onlangs toegetreden tot de Taalunie (de organisatie achter de woordenlijst) en zal de nieuwe spelling in officiële documenten gaan gebruiken.
De Leidraad, de toelichting die voorafgaat aan de woordenlijst, is volgens de Taalunie geheel herschreven „in modern en toegankelijk Nederlands.” Dit moet leiden tot meer gebruikersgemak.
Voor het samenstellen van de woordenlijst heeft de Taalunie samengewerkt met makers van woordenboeken en andere spellingbronnen. Dit heeft geleid tot een uniforme spelling. Daarmee is bijvoorbeeld de discrepantie tussen het Groene boekje en het Van Dale-woordenboek verleden tijd. Taalhulpboeken die uitgaan van de nieuwe regels zijn herkenbaar aan het spellingslogo.
Officieel wordt de nieuwe spelling pas van kracht op 1 augustus volgend jaar; vanaf die datum zijn de overheid en het onderwijs verplicht haar te gebruiken. Minister Van der Hoeven meldde donderdag dat onderwijsuitgevers hun huidige lesmateriaal niet behoeven aan te passen aan de nieuwe spellingregels. Wel rekent ze erop dat boeken die vanaf nu uitkomen qua spelling actueel zijn.
De nieuwe woordenlijst kost 19,95 euro. Hij is tevens kosteloos te raadplegen via de website www.woordenlijst.org.
De belangrijkste wijzigingen :
Het nieuwe Groene boekje betekent heel wat huiswerk voor consciëntieuze spellers: de spelling is op tal van details veranderd. De belangrijkste wijzigingen op een rij.
Plantennamen die beginnen met een dierennaam krijgen voortaan een tussen n:
schapegras – schapengras.
Een Frans woord dat gangbaar is geworden in het Nederlands verliest zijn accenttekens:
appèl – appel;
protégé – protegé.
In een aantal woorden/samenstellingen vervalt het koppelteken:
privé bezit – privébezit;
Eerste Kamerlid – Eerste Kamerlid;
Middellandse Zeegebied – Middellandse Zeegebied.
Een aantal Engelse woorden verandert van spelling:
compactdisc – compact disc;
eye opener – eyeopener;
on line – online.
Een aantal volkennamen krijgt een hoofdletter:
inca – Inca;
jood – Jood (Dit geldt niet als gedoeld wordt op de aanhanger van een geloofsovertuiging. Vergelijk: Joden en Palestijnen, joden en christenen).
Historische perioden worden aangeduid met een kleine letter.
Middeleeuwen – middeleeuwen;
Contrareformatie – contrareformatie.
Een aantal letterwoorden wordt in een samenstelling aaneengeschreven:
aids virus – aidsvirus;
havo advies – havoadvies;
vip tribune – viptribune.