In een zondag gehouden referendum bleek 56 procent het goed te vinden dat de inwoners van de tien nieuwe lidstaten van de Europese Unie zonder speciale werkvergunning in hun land mogen werken. De steun voor het plan was veel groter dan verwacht.De uitkomst van de volksraadpleging zal volgens waarnemers van invloed zijn op de relatie tussen Zwitserland en de EU. Door de uitslag wordt het zoeken naar banen in Zwitserland voor de inwoners van de nieuwe EU-landen tot 2011 in beperkte mate mogelijk omdat er allerlei uitzonderingen zijn. De burgers van de ’oude’ EU-landen, voornamelijk West- en Zuid-Europeanen, kunnen al sinds 2002 in Zwitserland aan de slag.

Het was de bedoeling dat het akkoord dat Bern destijds met de EU had bereikt over het vrije verkeer van arbeidskrachten, automatisch ook van toepassing zou zijn op de landen die in mei 2004 toetraden, onder meer Polen, Hongarije en Tsjechië. Maar de Zwitserse nationalistische oppositie wist genoeg handtekeningen op te halen om de kwestie in een referendum aan de bevolking te kunnen voorleggen.

Tegenstanders vrezen dat de Zwitserse arbeidsmarkt wordt overspoeld met goedkope werkkrachten. Voorstanders menen dat een goede arbeidsregulering dat kan voorkomen en wijzen erop dat de relatie van Zwitserland met de EU in het geding zou komen, als het voorstel zou worden afgewezen. Uiteindelijk stemden negentien kantons voor en negen tegen het voorstel.