Dennis Kozlowski was tot het afgelopen weekeinde een van de meest agressieve hightechbazen van Amerika. Tot officier van justitie Robert Morgenthau een onderzoek begon naar de aankoop van een aantal schilderijen ter waarde van ongeveer 10 miljoen dollar. Kozlowski kocht die schilderijen in New York, liet ze in het naburige New Jersey leveren en vervoerde ze vandaar terug naar zijn huis in New York. Dat bespaarde hem ongeveer 1 miljoen aan BTW, die in de staat New York hoger is dan in New Jersey.

Het ging Tyco -producent van veiligheidssystemen tot medische apparatuur- onder leiding van Kozlowski de laatste tijd al niet erg goed. Het Tyco-aandeel zakte sinds begin dit jaar met 75 procent, hetgeen beleggers 85 miljard dollar armer maakte. Een strafrechtelijk onderzoek naar het doen en laten van Kozlowski vond de raad van bestuur een bijkomende slechte reclame voor het bedrijf. Men verzocht de topman met onmiddellijke ingang op te stappen, hetgeen geschiedde. Deze ontwikkeling maakte beleggers nog nerveuzer over de toekomst van Tyco, waarvan het aandeel maandag nog eens met 5,90 dollar zakte tot 16,05 dollar. Een klap van 26,9 procent.

Er maakte zich een algemene nervositeit van Wall Street meester over de mentaliteit van Amerika’s hoogste bedrijfsleiders. De Dow Jones-index zakte met 2,17 procent, Standard & Poor’s volgde met 2,48 procent en de Nasdaq kelderde zelfs met 3,29 procent. „Sinds het Enron-schandaal staat de integriteit van Amerika’s bedrijven en die van hun leiders ter discussie en Kozlowski is waarschijnlijk nog niet de laatste in de rij, ook al gaat het hier om een particuliere misdraging. De vraag die zich hier natuurlijk opdringt is of je iemand die het niet te nauw neemt met zijn eigen fiscale verantwoordelijkheid of je die als leider van een van Amerika’s grootste bedrijven nog kunt vertrouwen”, zo meent professor Jeffrey Sonnenfeld van de Yale School of Management.

Sonnenfeld noemt Kenneth Lay van Enron, Bernard Ebbers van WoldCom en nu Kozlowski als „treurige vruchten” van een boomtijdperk waarin alles mogelijk leek. „Niemand vroeg in die jaren waarin (Fed-voorzitter) Alan Greenspans waarschuwingen werden weggehoond naar het naadje van de kous. Nu is dat anders en zowel bedrijven als bedrijfsleiders komen niet ongeschonden uit dat onderzoek”, aldus Sonnenfeld.

Hij wijst erop dat Tyco’s financiële rapportages van de laatste jaren minstens zo ingewikkeld waren als die van Enron, hetgeen doet vermoeden dat er het nodige verborgen moest blijven voor investeerders. Tyco’s raad van bestuur moet snel met een oplossing komen, wil men het vertrouwen in het bedrijf herstellen. Tyco moet uiterlijk eind volgend jaar 12 miljard dollar betalen aan schulden. Dat bedrag heeft men niet in kas en zonder een hersteld vertrouwen van de markt (banken plus beleggers) dreigen ernstige problemen voor deze industriële gigant.