Dat zei minister Borst van Volksgezondheid donderdag bij de presentatie van een rapport over de wachttijden in ziekenhuizen. Als je de wachtlijsten zuivert van alle dubbeltellingen, de mensen die op eigen verzoek een operatie nog even uitstellen niet meetelt en degenen die binnen de afgesproken normen worden geholpen, schrapt, blijft er misschien nog maar de helft van het aantal geregistreerden over, vermoedt Borst.

Met het extra geld dat de minister de afgelopen jaren heeft uitgetrokken voor het wegwerken van de wachtlijsten, zijn al veel extra operaties uitgevoerd. De wachtlijsten worden echter niet korter, doordat de vraag toeneemt. Maar volgens het rapport, dat verleden week al uitlekte, zouden ziekenhuizen veel meer mensen kunnen helpen, als zij efficiënter werken en het ziekteverzuim onder het personeel aanpakken.

De verschillen tussen ziekenhuizen zijn enorm groot, zei de bewindsvrouw op een persconferentie in Den Haag. „De een doet het qua organisatie veel beter dan de ander.” Goede voorbeelden zijn er genoeg, maar zij vinden te weinig navolging. Door goede prestaties te belonen, kan de overheid bevorderen dat die „best practices” wel worden nagevolgd.

Ziekenhuizen zelf kunnen nog heel wat doen aan het wegwerken van de wachtlijsten, maar ook de overheid kan meer doen. Er zijn te veel knellende regels, erkent Borst. Daarvan kunnen er veel worden geschrapt. Er ligt hierover al geruime tijd een notitie bij de Tweede Kamer. „Maar die heeft die nog steeds niet behandeld”, aldus Borst.

De VVD weerlegt die kritiek. Volgens woordvoerster Van Blerck gaat dit over de bouw van zorginstellingen. „Wij en het CDA wilden die niet behandelen, omdat de voorstellen hiertoe helemaal niet ver genoeg gaan. Wij denken dat nog veel meer regels geschrapt kunnen worden.” Van Blerck zegt dat CDA en VVD na de formatie deze wet zo snel mogelijk gaan aanpassen en invoeren.

De Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ) noemt de schatting van Borst te optimistisch. „Natuurlijk zijn er dubbeltellingen en kan de lijst worden uitgedund, maar het is onwaarschijnlijk dat er de helft af zou kunnen”, aldus een woordvoerder.

De Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie (NPCF) hecht weinig waarde aan de getallen. Voorzitter Meerhof: „Deze cijfers zeggen me niet zo veel. Of het nu om 160.000 of 80.000 mensen gaat, feit is dat die wachtlijsten bestaan. Wachtenden zijn er altijd te veel. Er wordt te veel aandacht aan het volume besteedt en te weinig aan de kwaliteit.”

Het platform ”Zorg voor Leven”, een bundeling van dertig ideële organisaties zoals de Nederlandse Patiënten Vereniging, het Nederlands Artsen Verbond en de Reformatorisch Maatschappelijke Unie, kiest in een brief aan informateur Donner een vergelijkbare invalshoek. „Geld alleen lost de wachtlijsten niet op. Zorg moet vooral weer menselijk worden.” Volgens het platform wordt het christelijk deel van de bevolking gehinderd om zijn krachten in de zorgsector te besteden door „de dwang in opleiding of werk om betrokken te worden bij medisch-ethisch omstreden zaken.”