”Zij streden als Friezen voor vrijheid, waarheid en recht ter bevrijding van het vaderland in 1940-1945”. Het oorlogsmonument langs de N358 tussen Kollum en Engwierum is al op honderden meters afstand zichtbaar. Op het grensvlak van de provincies Friesland en Groningen maait Abel de Boer (22) uit Oenkerk het bermgras. „’t Is hier mooi hè?”

Saai om zo alleen te werken? De jonge Fries schudt beslist zijn hoofd. „Ik vind het heerlijk. Waarom zou je met meer mensen moeten zijn? Ik ben gereformeerd en heb ook nooit het gevoel om alleen te zijn.”

Abel moet er niet aan denken te verhuizen naar het zuiden of westen van Nederland. „Ik zou niet graag met mensen uit de Randstad willen ruilen. Daar heb je veel meer stress. Hier zijn de mensen ook veel gemoedelijker. Laatst sprak ik wegwerkers die ook in het zuiden hadden geasfalteerd. Die mannen zeiden dat ze in deze streek veel meer respect krijgen van weggebruikers. Dat geloof ik graag.”

Over het mooiste plekje van de omgeving hoeft de Oenkerker niet lang na te denken. „Dat is Lauwersoog. Daar is het zo rustig. Geweldig.” De meest noordelijk gelegen visserijhavenstad van Nederland is nog een kwartiertje rijden met de auto. Abel heeft nog wel een tip: „Rij via Zoutkamp. Daar zijn ze niet met de weg bezig.”

Na Zoutkamp is het op de T-splitsing moeilijk kiezen. Wordt het rechtsaf richting Ulrum of linksaf naar Lauwersoog? Toch maar even een omweg maken voor een bezoek aan de kerk waar Hendrik de Cock -vader van de Afscheiding- op 14 oktober 1834 kerkgeschiedenis schreef.

Het eerste wat in Ulrum opvalt zijn de kapitale villa’s. Maar de bijna acht eeuwen oude kerk -bereikbaar via de H. Scholtestraat en de H. de Cockstraat- staat voor de meeste bezoekers van het Groningse dorp ongetwijfeld het meest in de belangstelling. Op een tafel in de kerk liggen de Akte van Afscheiding en de notulen van de eerste kerkenraadsvergadering van de afgescheidenen. Twee euro vijftig in een geldbusje stoppen en de koop is een feit.

Buiten Ulrum zijn het niet zozeer kerkhistorische belangstellenden, maar meer de Duitse toeristen die de wegen bevolken. Op de weg naar Lauwersoog zijn er meer witte dan gele kentekenplaten te zien. Dat is ook het geval op het Landal-natuurpark Suyderoogh, een van de vele vakantieparken en campings in en rond Lauwersoog.

Gerdien (20) en Anneke (13) Kazen lopen net bij de ingang van het terrein richting het speelveld. Fijn om zo noordelijk op vakantie te gaan? De twee meiden uit Dordrecht knikken. „Het is hier een mooie omgeving en je bent ook zo bij de eilanden Ameland en Schiermonnikoog. Er is ook veel minder bebouwing. Dat is bij ons wel anders. Het is hier heerlijk rustig.”

Gerdien -net geslaagd voor de meao-opleiding van het Hoornbeeck College in Rotterdam- moet er toch niet aan denken te verhuizen naar Lauwersoog of omgeving. „Aan de ene kant zou ik het wel willen, maar er zijn hier zo weinig voorzieningen.”

Natuurliefhebbers en rustzoekers komen ongetwijfeld in het Nationaal Park Lauwersmeer, het natuurgebied De Marne en langs de Waddenzee volop aan hun trekken. Lauwersoog het randje van Nederland? Een vader die bij de boot naar Schiermonnikoog zijn zoon staat op te wachten, fronst zijn wenkbrauwen. „In de Randstad hoeven ze minder ver te rijden om bij de kust te komen. Maar laat de mensen daar lekker blijven. Kunnen wij blijven genieten van de schone luchten. Kijk eens naar de wolken. Kan het Hollandser?”