De voorzitter van Schröders sociaal-democratische partij, Franz Müntefering, zei afgelopen weekeinde dat hij een grote coalitie met de CDU zou steunen als de bondskanselier op 18 september de verkiezingen verliest. De opmerking doet vermoeden dat de SPD ervan uit gaat dat ze het zal moeten afleggen tegen de christen-democraten.

Opiniepeilingen voorspellen een krappe meerderheid voor christen-democraten en liberalen (FDP) samen. Als de resultaten voor deze zogenaamde zwart-gele coalitie tegenvallen, dan komt een rood-rood-groene regering in zicht, bestaande uit SPD, Linkspartei en Groenen. Nog waarschijnlijker echter is dan een grote coalitie, zeg maar een gedwongen huwelijk tussen CDU en SPD.

Het zakenleven zit overigens niet te wachten op een grote coalitie, omdat CDU en SPD qua economisch beleid te veel van elkaar verschillen en er dan niets terechtkomt van de noodzakelijke economische hervormingen.

Het lijkt er echter op dat de SPD-politici, met uitzondering van Schröder, hopen op een grote coalitie. Kopstukken als minister van Financiën Hans Eichel, minister van Economische Zaken Wolfgang Clement en minister van Binnenlandse Zaken Otto Schily hebben in vraaggesprekken laten weten hier wel iets voor te voelen. Mogelijk willen zij hun baantje niet kwijt.

Schröder wijst het idee van de hand en verwijt zijn ministers „stommiteiten.” Natuurlijk is er voor de zittende bondskanselier, als hij verliest, geen plaats in een rood-groen kabinet onder leiding van Angela Merkel. In SPD-kringen denkt men zelfs al na over de vraag wie geschikt is als vice-bondskanselier in een CDU/SPD-kabinet. In dit verband wordt de naam genoemd van de voormalige premier van Noord-Rijnland-Westfalen Peer Steinbrück.

Dit scenario komt pas in zicht als christen-democraten en liberalen op 18 september niet de meerderheid behalen. Is het een reële verwachting? Wie de balans van zeven jaar rood-groen in ogenschouw neemt, moet tot de conclusie komen dat de regeringscoalitie niet kan winnen. Zeven jaar is Schröder bezig geweest met het probleem van de werkloosheid, maar tot een oplossing heeft hij het nooit kunnen brengen. Het arbeidsmarktprogramma waar de SPD veel energie in heeft gestoken, heeft niets opgeleverd. Volgens sommige commentatoren mag Schöder alleen al wegens deze erfenis zijn conclusies trekken en het veld ruimen.

Maar ook aan het pensioensysteem en de staatsschulden heeft Schröder niets gedaan. Persoonlijk zou hij zorg dragen voor de opbouw van Oost-Duitsland. Hij heeft die taak aan anderen overgedragen, zodat uiteindelijk niemand de zaak oppakte.

Met deze povere resultaten kan de overwinning Merkel toch niet ontgaan? De christen-democrate weet niet te overtuigen. De laatdunkende opmerkingen van de Beierse premier Edmund Stoiber over de Oost-Duitse burgers hebben Merkel daarbij geen goed gedaan. Menigeen vraagt zich af of zij haar partij wel in de hand heeft. Als ze al moeite heeft met haar eigen partij, kan zij dan wel het hele land aan? Is zij wel een goed alternatief voor Schröder?

Vooral in Oost-Duitsland lopen de kiezers bij Merkel vandaan, en dat terwijl zij nota bene zelf uit de vroegere DDR komt. De mensen hebben meer vertrouwen in de Linkspartei, de voormalige PDS, van Gregor Gysi en Oskar Lafontaine. Waar dat vertrouwen op stoelt, is een raadsel. De burgers van de voormalige DDR moeten toch weten wat voor een puinhoop de communisten er in het verleden van hebben gemaakt. Blijkbaar is men hier nogal kort van geheugen.

De populariteit van de Linkspartei gaat vooral ten koste van de SPD, maar de afgelopen weken toch ook van de CDU. Nu is het zo dat de christen-democraten het vooral van het electoraat in het oude West-Duitsland moet hebben, maar die paar duizend stemmen kunnen Merkel toch de overwinning kosten. Dat ondervond Stoiber drie jaar geleden toen hij de kanselierskandidaat voor de christen-democraten was. Hij was slechts 6000 -Oost-Duitse- stemmen verwijderd van de overwinning. Gaat de geschiedenis zich herhalen?

Als dat gebeurt, maakt zelfs Schröder nog een kans. Drie jaar geleden trof een watersnoodramp het zuiden van de voormalige DDR en verscheen Schröder op de televisie als de vader des vaderlands. Dat kan hij als de beste. Stoiber kwam kil en zakelijk over op de buis en moest het afleggen tegenover Schröder. Nu rijst het water in Beieren.