Afvalverwerking is in Sri Lanka, dat 19,5 miljoen inwoners telt, een groot probleem. Vuilnis ligt soms metershoog opgestapeld langs de wegen en vormt een bedreiging voor zowel het milieu als de volksgezondheid. Sommige vuilstortplaatsen liggen erg dicht bij bewoonde gebieden. Een van de grootste stortplaatsen ligt aan de weg naar het enige internationale vliegveld van Sri Lanka, Bloomandhel.

Ajantha Perera, een van de bekendste milieuactivisten in Sri Lanka en pionier op het gebied van afvalrecycling, moet erkennen dat de milieubeweging op het eiland minder gezag heeft dan de rebellen. „De Tamil Tijgers zijn de enige autoriteit in het noorden van Sri Lanka en die autoriteit valt niet te betwisten”, zegt zij. Gezien de onverschilligheid die in de rest van het land heerst ten aanzien van het afvalprobleem is het milieuprogramma van de rebellen bijzonder succesvol, zegt Perera.

In Sri Lanka wordt jaarlijks 2500 ton afval geproduceerd, waarvan het meeste uit de dichtbevolkte stedelijke gebieden komt, aldus de Centrale Milieu Autoriteit (CEA). De CEA schat dat meer dan 200 gemeenten een afvalprobleem hebben. Voor een deel wordt dat veroorzaakt doordat weinig afval gerecycled wordt. Aan scheiding van afval wordt nauwelijks gedaan, de meeste huishoudens zetten hun vuilnis in polytheenzakken buiten.

„Recycling of hergebruik van bijvoorbeeld plastic tassen leeft totaal niet bij de bevolking”, zegt Lal Fernando van CEA. „Het land kan maar een bepaalde hoeveelheid afval aan en we naderen de grens.”

Een oplossing voor het afvalprobleem is alleen mogelijk als er op verschillende fronten dingen veranderen, zegt hij. Om te beginnen zouden de Srilankanen beter voorgelicht moeten worden, aldus Fernando. „Daarnaast zal de regering geld vrij moeten maken voor recyclingprogramma’s en het vinden van kopers voor het gerecyclede materiaal.”

Sommige gemeenten zijn inmiddels begonnen met het promoten van afvalscheiding, maar op nationaal niveau was daarvoor tot nu toe geen serieuze aandacht, zegt Perera. Afvalscheiding is nuttig, maar slechts een oplossing voor de helft van het probleem. De andere helft van het afval baart de grootste zorgen, aangezien de meeste gemeenten dat afval dumpen op ongebruikt land dat vaak gehuurd wordt van particulieren.

In Dehiwaha, bij de berg Laviniya, verhinderden boze inwoners onlangs de stort van afval op een vuilstortplaats. De gemeente liet het afval vervolgens in de vuilnisauto’s zitten en stopte met de inzameling van afval, waardoor langs de straten en in de bermen al snel afvalbergen ontstonden.

Ook de hoofdstad Colombo had de afgelopen weken een probleem met de afvalinzameling. Afvalverwerker Burns Ltd. stopte met de inzameling nadat de gemeente de rekeningen niet meer betaalde. Volgens een woordvoerder van de gemeente werd de betaling stopgezet omdat het bedrijf zich niet aan de voorwaarden hield. Zo zou een deel van het afval gerecycled moeten worden, maar in de praktijk bleek dat niet te gebeuren.

Het duurde niet lang voordat het afval in de hoofdstad zich ophoopte en begon te rotten. Vorige week deed een rechtbank de uitspraak dat de gemeente de rekening van de maand juni moet betalen. „Maar dat is de rekening van één maand. De ellende zal opnieuw beginnen als de rekening van juli betaald moet worden”, zegt plaatsvervangend burgemeester Asad Sally van Colombo.

Onlangs werd een handgranaat werd gegooid naar het huis van de burgemeester van Colombo, volgens sommigen uit woede over de corrupte praktijken van ambtenaren. Zij zouden zich laten omkopen om schending van het contract door de afvalinzamelaars door de vingers te zien.

Politieke spelletjes zijn mede de oorzaak van de problemen, zegt Sally. „Als een politieke partij iets wil doen aan het probleem, zijn andere partijen daar bij voorbaat tegen. Dus gebeurt er niets.” Kennelijk werkt het alleen als maatregelen op een dictatoriale manier worden opgelegd, zoals de Tamil Tijgers dat nu doen, zegt Perera.