Een kerk als een tent
In Maassluis wordt de bijzonderste kerk van Nederland gebouwd. Alhoewel: de inwoners zelf geloven er eigenlijk niet meer in, maar het kerkbestuur van de rooms-katholieke Andreas, Petrus en Paulusparochie -afgekort APPP- deelt die twijfel niet. „We hebben wat tegenslagen gehad, maar we gaan ervan uit dat we begin volgend jaar het nieuwe kerkgebouw kunnen openen”, aldus Herman Gaarman, voorzitter van de bouwcommissie.
Op de bouwlocatie aan de Westlandseweg in Maassluis wapperen al maandenlang veel vlaggen en is op de grond ook al iets van de fundering van het nieuwe kerkgebouw te zien. Maar verder is het vooral gras en onkruid dat het beeld bepaalt. Opvallend is wel dat iedereen die je in de buurt vraagt naar de nieuwe kerk de locatie weet te vinden. „Maar ze zijn al zo lang bezig, ik geloof niet dat het er ooit nog van komt”, sombert een bejaarde dame die een ommetje maakt.
De APPP is een fusie van twee parochies, de Andreasparochie en de Petrus en Paulusparochie. „En toen we fuseerden, hebben we besloten dat we allebei ons kerkgebouw zouden afstoten en een nieuwe, multifunctionele kerk zouden gaan bouwen”, vertelt Gaarman.
Toen eenmaal besloten was om met adviesbureau Royal Haskoning in zee te gaan, werd ook duidelijk dat het geen gewone kerk zou worden. „Deze kerk is uniek, daarvan heb je er geen tweede in Nederland”, aldus Gaarman.
Kort gezegd krijgt de kerk de vorm van het bekende operagebouw in Sydney. „Dat is dat gebouw dat je op alle foto’s ziet, opgebouwd uit van die schelpachtige vormen. Voor ons kerkgebouw noemen we de vorm ”gestapelde bladeren”. Dat is een vorm die geborgenheid uitstraalt als je in het gebouw zit, terwijl hij ook zeer expressief is als je naar het exterieur kijkt”, meent Gaarman.
Het kerkgebouw, dat in de volksmond al ”Sydney aan de Waterweg” heet, wordt niet opgetrokken uit beton, zoals het Australische operagebouw. „Dat is onbetaalbaar”, zegt Gaarman resoluut. „We moeten natuurlijk niet vergeten dat het geld wel door de parochianen bij elkaar moet worden geschraapt. In Rome staat ook een kerk met deze vorm en ook daar is de betonconstructie toegepast. Maar omdat dat voor ons niet haalbaar was, moesten we op zoek naar alternatieven. Die hebben we gevonden door het gebouw te bekleden met een soort tentdoek. We zijn wezen kijken bij de luchthaven Zaventem in Brussel, waar ze dit materiaal ook hebben toegepast. En het viel ons op hoe goed het zich daar, ook na jaren nog, gehouden heeft. De gebogen vormen van de staalconstructie worden overspannen met twee doeken, waartussen isolatie wordt aangebracht. Omdat dit bouwmateriaal nogal bijzonder is, hebben we de afgelopen tijd inderdaad wat vertraging opgelopen. Maar dat het op de bouwplaats zo rustig is, wil niet zeggen dat er niets gebeurt. Na de zomervakantie is het met die rust echt afgelopen. Dan zal snel blijken hoeveel werk er in de werkplaats al is verzet.”
Animaties geven een beeld van een zeer bijzonder kerkgebouw. De kerktoren, met daarbovenop een groot kruis, maakt duidelijk dat het om een kerk gaat. Anders zou het ook een cultureel centrum kunnen zijn, of… een operagebouw. Toch zit het gebouw vol met symboliek. De architect noemt het gebouw op de website zelfs „één ademende ruimte.” „De verstilde sacrale ruimte staat in de traditie en de vrije vormen zijn van anno 2000. De ruimte wordt geleed door de bladvormige bouwdelen en gekleurd door het daartussen geplaatste licht. Een compact volume, waarbinnen de bolle vormen ruimte maken. De losse bladeren doen de ruimte ademen en maken plaats voor beelden en handelingen. De ruimte wordt gekleurd door het licht van de dag, de jaargetijden en de kleur van de vieringen.”
Maar in Maassluis zijn ze, ondanks al deze poëtische ontboezemingen, ook nuchter. „Een vraag voor ons was of je, als het bijvoorbeeld hard regent, in de kerk nog wel kerk kunt houden”, aldus Gaarman. „We waren bang dat het doek als een soort trommel zou gaan werken. Maar metingen hebben uitgewezen dat dat gelukkig reuze meevalt. Daarbij kan het dak ook uitstekend tegen allerlei weersomstandigheden. Dus we zijn hier echt heel blij mee. We hebben namelijk straks wel een kerk waarvan er in Nederland geen tweede te vinden is. Het ontwerp trekt nu al veel aandacht en dat zal straks, als alles klaar is, nog veel meer worden”, verwacht hij.
De totale investeringskosten van het gebouw bedragen ongeveer 1,5 miljoen euro. In de grote kerkzaal komen ruim 350 zitplaatsen. De kerk is getekend door Mari Baauw, architect bij Haskoning.
Open kerk in Barneveld
Donderdag houdt Barneveld de laatste Oude Veluwse Marktdag van dit seizoen. Dan zal ook de Oude Kerk voor bezichtiging zijn opengesteld, van 9.45 uur tot 14.45 uur. Op ieder heel uur verzorgen gemeenteleden rondleidingen, waarbij ze wijzen op bijzondere details van het historische kerkgebouw. Ook wordt het orgel bespeeld. Op zaterdag 3 september is in Barneveld de jaarlijkse Kerkpleinmarkt. De opbrengst daarvan is bestemd voor de instandhouding van de Oude Kerk.
De rubriek Grondvlak is bedoeld voor nieuws vanuit plaatselijke gemeenten. Berichten die voor plaatsing in aanmerking komen, kunnen gemaild worden naar: grondvlak@refdag.nl. Post kan gestuurd worden naar: Reformatorisch Dagblad, t.a.v. kerkredactie, Postbus 670, 7300 AR Apeldoorn.