Hiroshima herdenkt 60 jaar na atoombom
Met bloemen en water voor de doden heeft Hiroshima zaterdag voor de zestigste keer de atoomaanval van 1945 herdacht.
Om 08.15 (01.15 Nederlandse tijd), het tijdstip waarop de bom viel, kwam het openbaar vervoer tot stilstand en hielden meer dan 55.000 mensen die zich in het Vredespark hadden verzameld een moment stilte, slechts doorbroken door het geluid van een bronzen klok. Daarna volgden de offerandes aan de doden.
De ceremonie, die begon met kransleggingen onder een snikhete zon, duurde ongeveer een uur. Het vredesmonument, met een destijds verwoest gebouw als middelpunt, staat vrijwel precies op de plaats waarboven de bom op 6 augustus 1945 op een hoogte van 600 meter tot ontploffing kwam.
Burgemeester Tadatoshi Akiba legde een ’vredesverklaring’ af waarin hij een emotionele oproep deed tot de afschaffing van kernwapens. „Veel mensen in de wereld hebben zich neergelegd bij het gevoel dat we niets kunnen uitrichten”, zei hij. „Binnen de Verenigde Naties gebruiken de leden van de nucleaire club hun vetomacht om de internationale meerderheid te overstemmen en hun zelfzuchtige belangen na te jagen.”
Premier Junichiro Koizumi hield het neutraal. Hij betoonde zijn respect aan de doden en beloofde dat Japan vooraan zou staan in de internationale beweging tegen de verspreiding van kernwapens. Hij refereerde aan het belang van de Japanse grondwet, die pacifisme als uitgangspunt heeft. Ook is er een oude regeringsverklaring dat Japan nimmer kernwapens zal maken of bezitten en ook nooit zal toestaan dat atoomwapens op zijn grondgebied verblijven.
VN-secretaris-generaal Kofi Annan liet in Hiroshima verklaren dat hij de angst voor verdere verspreiding van kernwapens in de wereld deelt. Hij riep de internationale gemeenschap ertoe op stelling te nemen tegen verdere kernbewapening in de wereld. Hij refereerde eraan dat niet alleen meer landen pogen kernwapens te maken of te bemachtigen, maar dat ook de huidige kernstaten hun arsenalen nog altijd moderniseren. Annans verklaring werd voorgelezen door Nobuyasu Abe, onder-secretaris-generaal voor ontwapeningszaken van de volkerenorganisatie.
Bij de Amerikaanse atoomaanval op Hiroshima vielen in eerste instantie zo’n 140.000 doden. Volgens opgave van de Japanse autoriteiten, die ook de slachtoffers registreerden die jaren later vielen door bijvoorbeeld kanker als gevolg van straling, kostten de bommen aan totaal 242.437 mensen het leven. In Nagasaki, waar drie dagen later een tweede bom op werd afgeworpen, vielen ongeveer 80.000 doden.
Fumie Yoshida, die de aanval als 16-jarige overleefde maar haar vader, broer en zuster verloor, deed niet mee aan de officiële herdenking, maar kwam elders in het Vredespark met een paar vrienden bijeen om de doden te herdenken. „Mijn vaders resten zijn nooit gevonden”, zei zij. „Degenen van ons die dit allemaal hebben meegemaakt weten dat die tragedie nooit herhaald mag worden. Maar ik denk dat veel Japanners dat vandaag de dag vergeten.”
Volgens het Japanse persbureau Kyodo trok de ceremonie in Hiroshima dit jaar ongeveer 10.000 meer belangstellenden dan vorig jaar. Deze week is er ook een ceremonie in Nagasaki. De Verenigde Staten lieten daar op 9 augustus 1945 hun tweede atoombom vallen. Zes dagen later kwam er een einde aan de Tweede Wereldoorlog.