De groep, die zichzelf de Militaire Raad voor Gerechtigheid en Democratie noemt, kondigde woensdag in een communiqué op de staatsradio aan dat ze maximaal twee jaar aan de macht zal blijven. De coupplegers zijn voornamelijk leden van de presidentiële garde. De chef nationale veiligheid, kolonel Ely Ould Mohammed Vall, is de leider van de junta. Dat is woensdagavond bekendgemaakt.

„Het leger en de veiligheidskrachten hebben unaniem besloten definitief een eind te maken aan de onderdrukkende praktijken van het verdwenen regime waaronder ons volk de laatste jaren heeft geleden”, aldus een eerdere verklaring van de coupplegers. Taya, de voormalige opperbevelhebber van het Mauritaanse leger, regeerde het land de afgelopen twintig jaar met een ijzeren vuist.

De staatsgreep gebeurde op het moment dat het staatshoofd niet in het land was. Hij was dinsdag naar Saoedi-Arabië gegaan voor de begrafenis van koning Fahd. Woensdagmiddag arriveerde Taya in Niger. Hij verblijft in een villa vlak bij het paleis van de Nigerese president Mamadou Tandja. Volgens onbevestigde berichten is in Mauritanië een aantal hoge legerofficieren opgepakt die loyaal zijn aan de afgezette president.

De militairen sloten in de vroege ochtend de straten rond het presidentieel paleis en woningen van ministers in de hoofdstad Nouakchott af. De staatsradio en -televisie gingen uit de lucht. De luchthaven van de hoofdstad Nouakchott werd bezet door militairen en gesloten voor de burgerluchtvaart. Burgers ontvluchtten de hoofdstad in auto’s.

Nadat duidelijk was geworden dat de coup was gelukt, gingen mensen in de hoofdstad de straat op om feest te vieren. In de straten waren claxonnerende auto’s te horen.

„De mensen op straat vieren feest en hier en daar worden panelen vernield met afbeeldingen van de president”, vertelde Erik Struik. Hij is manager in een hotel in Nouakchott. Het hotel staat naast de nationale radiozender. „Voordat de militairen naar binnen gingen, losten ze drie waarschuwingsschoten om de mensen op afstand te houden. Verder was het eigenlijk een rustige dag. In 2003 ging het er bloederig toe, maar ditmaal verliep alles rustig”.

In het woestijnland heeft het leger de afgelopen jaren een aantal keer een einde gemaakt aan pogingen van militairen en burgers om de regering omver te werpen. Voor het laatst was dat in september vorig jaar. Veiligheidsdiensten arresteerden verscheidene militairen en burgers en namen wapens en munitie in beslag.

In 2003 smoorde het leger een staatsgreep in bloed. Vijftien personen kwamen om, toen de regering met tanks de macht in de hoofdstad liet veiligstellen.

President Taya kwam in 1984 zelf door een staatsgreep aan de macht. Hij knoopte in 1999 officiële betrekkingen aan met Israël. Ook pakte hij moslimextremisten in eigen land de laatste jaren keihard aan. Daarmee oogstte hij veel kritiek onder de moslimbevolking van het straatarme Mauritanië.

De Verenigde Staten hebben de coup in Mauritanië veroordeeld.

„We willen dat de orde vreedzaam wordt hersteld onder de grondwet en de gevestigde regering van president Taya”, zei een woordvoerder van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken. Ook de Europese Unie heeft de coup veroordeeld.

Taya is een belangrijke bondgenoot van de VS in de strijd tegen het internationale terrorisme van extremistische moslims. In Mauritanië zitten Amerikaanse adviseurs die het Mauritaanse leger trainen in de strijd tegen militanten. Bovendien zijn de Amerikanen geïnteresseerd in de grote olie- en gasvoorraden die in Mauritanië onder de grond zitten.