Blair zei dit tegenover Sky Television, nadat de politie vrijdag een man had doodgeschoten die ze ervan verdacht dat hij een zelfmoordaanslag wilde plegen. Uiteindelijk bleek dat de man, een Braziliaan, niets te maken had met de aanslagen in Londen. Hij werd met vijf schoten in het hoofd van dichtbij gedood.

De Britse politie heeft een zogenoemde shoot-to-kill-instructie waarbij zij de bevoegdheid heeft zelfmoordverdachten in het hoofd te schieten. Blair benadrukte dat het geen zin heeft een man met explosieven om zijn middel ergens anders te raken, omdat hij anders alsnog de bommen kan ontsteken.

Nederlandse politieagenten hebben volgens voorzitter H. van Duijn van de Nederlandse Politiebond ook de bevoegdheid om mensen uit te schakelen die mogelijkerwijs gewapend geweld gaan gebruiken. In noodsituaties mogen zij schieten met de kans dat de verdachte overlijdt. Agenten moeten daarbij wel het „ernstige vermoeden hebben dat iemand gewapend is of een bom draagt”, zegt Van Duijn. Evenals in Groot-Brittannië moeten agenten zich voor een dodelijke schietpartij verantwoorden bij de rechter.

De politie van Londen is onder vuur komen te ligggen nu is gebleken dat de man die vrijdag werd doodgeschoten, onschuldig was en geen enkele betrokkenheid had bij de aanslagen een dag eerder. De tragedie weerhoudt de Britse politie er niet van vast te houden aan de bevoegdheid om verdachten van terrorisme dood te schieten, als dat nodig is.

De man die de politie vrijdag doodschoot op het metrostation Stockwell, was de 27-jarige Braziliaan Jean Charles de Menezes, een elektricien die al drie legaal in Groot-Brittannië zou wonen. De Londense politiechef Ian Blair zei zondag dat hij het doodschieten van De Menezes betreurt. „Dat iemand het leven verliest in deze omstandigheden is een tragedie”. Hij voegde eraan toe dat de politie er de „volledige verantwoordelijkheid” voor neemt.

De Menezes woonde in een gebouw dat speciaal in de gaten werd gehouden door de politie in haar jacht op verdachten van terreurdaden. Hij werd vrijdagochtend door politieagenten doodgeschoten na een korte achtervolging op het metrostation. De agenten dachten dat hij mogelijk op het punt stond een bom tot ontploffing te brengen. Van dichtbij schoten de agenten De Menezes vijf keer in zijn hoofd.

Britse moslimleiders hebben gezegd dat ze een diepgaand onderzoek willen naar de dood van de Braziliaan. Ze vrezen meer onschuldige slachtoffers bij wat zij zien als een heksenjacht op terreurverdachten. Schietgrage agenten kunnen meer slachtoffers maken, zo is de angst. Een vooraanstaande moslimleider beschuldigde de politie van Israëlische executietactieken.

Ook Brazilië is boos over het incident. Minister Celso Amorim van Buitenlandse Zaken zei „geschokt” en „perplex” te zijn. Hij wil opheldering van de Britse regering en heeft om een ontmoeting gevraagd met zijn ambtgenoot Jack Straw.

Volgens de familie van het slachtoffer zou de Braziliaan geen enkele reden hebben gehad weg te lopen voor de politie. Ook sprak hij goed Engels en zou hij dus de instructies van agenten hebben verstaan. „Verontschuldigingen zijn niet genoeg. „Ik geloof dat mijn neefs dood het gevolg was van incompetentie bij de politie”, aldus een neef van De Menezes. Enkele tientallen Brazilianen hebben zondag een protestbetoging gehouden voor het gebouw van Scotland Yard in Londen.

Het verspreiden van foto’s van vier verdachten van de aanslagen van afgelopen donderdag heeft de politie inmiddels al honderden tips opgeleverd. Naar aanleiding daarvan zijn drie verdachten aangehouden, de laatste zaterdag. De Britse politie wilde niet zeggen of ze deel uitmaken van de groep van vier die verantwoordelijk wordt geacht voor de explosies van 21 juli.

Donderdag waren er op vier plaatsen ontploffingen, waarbij één gewonde viel. De politie gaat ervan uit dat de aanslagen mislukt zijn, dat de daders zijn weggerend en dat ze de bommen hebben achtergelaten. Volgens de BBC hadden de bommen die werden gebruikt, hetzelfde gewicht en dezelfde omvang als de explosieven van twee weken geleden. Ook zouden dezelfde chemicaliën zijn gebruikt en werden de bommen opnieuw vervoerd. Bij de aanslagen op 7 juli kwamen meer dan vijftig mensen om het leven en vielen honderden gewonden.

Britse veiligheidsdiensten hebben aanwijzingen dat de plegers van de aanslagen op 7 en 21 juli met elkaar in verband stonden. Dat berichtten de zondagskrant The Observer en de BBC.

Leden van het team terroristen dat op 21 juli vergeefs toesloeg, zouden vorig jaar zomer op een raftingtocht zijn geweest in Wales met twee daders van de aanslagen op 7 juli, aldus The Observer.

De BBC berichtte op zijn beurt over een trip deze zomer, namelijk op 4 juni. De omroep meldde zondag dat er foto’s zijn opgedoken waarop twee leden van het ’7 juli-team’ te zien zijn in Bala, in het noorden van Wales. Een woordvoerder van het betrokken watersportcentrum heeft bevestigd dat in elk geval Mohammed Sidique Khan en Shehzad Tanweer in juni aanwezig waren. Beiden zijn genoemd als plegers van de aanslagen op 7 juli. Het raftingevenement was mogelijk bedoeld om terreurcellen in Londen en Leeds met elkaar in contact te brengen.

Een overgrote meerderheid van 85 procent van de Britten denkt dat de aanslagen in Londen een gevolg zijn van de invasie in Irak. Dat blijkt uit een enquête van YouGov die de Daily Mirror maandag heeft gepubliceerd.

Van de ondervraagden ziet 23 procent de oorlog in Irak als belangrijkste reden voor de aanslagen, terwijl 62 procent ervan uitgaat dat die ertoe heeft bijgedragen. Slechts 12 procent denkt dat die oorlog niet echt een rol heeft gespeeld.

De uitslag is een tegenslag voor premier Tony Blair, die volhoudt dat de rol van Groot-Brittannië in de oorlog in Irak niets te maken heeft met de aanslagen van 7 en 21 juli. Ook de ministers van Buitenlandse Zaken, Jack Straw, en van Defensie, John Reid, hebben elk verband tussen Irak en de aanslagen van de hand gewezen.

Uit de enquête blijkt verder dat 65 procent van de Britten vindt dat parlementsleden hun vakantie zouden moeten uitstellen zolang de daders van de mislukte aanslagen van 21 juli nog niet zijn opgepakt. Dat de premier tot die tijd op zijn post moet blijven, vindt 70 procent van de ondervraagden.

Ondanks de blunder in het metrostation Stockwell, waar de politie een onschuldige man doodschoot, steunen zeven van de tien Britten het ’shoot-to-kill’-beleid van de politie. Tevens denkt 71 procent dat de politie niet meer had kunnen doen om de aanslagen te voorkomen.