De ontdekking van een clandestiene sigarettenfabriek in Nederland is geen verrassing, meent P. van Zundert van PCS International. Voor overheden en de tabaksindustrie houdt hij al jaren de sigarettenmarkt in de gaten. De strengere controles van de douane nopen malafide handelaren tot andere methodes om sigaretten op de markt te brengen, zegt hij.

„Het wordt steeds lastiger om complete vrachtwagens binnen te brengen. Met scanapparatuur zijn pakjes sigaretten snel op te sporen.” Tabak is volgens hem veel beter te verstoppen. Machines voor het produceren van sigaretten zijn voor iedereen te koop. „Je stopt er tabak in, en er rollen sigaretten uit”, zegt W. Roelofs, voorzitter van de Stichting Sigaretten Industrie. „Alleen voldoen die sigaretten natuurlijk niet aan de kwaliteitsnormen.”

Voor de Nederlandse sigarettenindustrie kwam de vondst van de fabriek wel als een verrassing. „Het baart ons zorgen. Het betekent opnieuw omzetderving voor ons.” De sigaretten uit de Hengelose fabriek waren vooral bestemd voor de Britse markt, vermoedt justitie. „De prijzen van sigaretten in Engeland zijn de hoogste in Europa en liggen fors hoger dan in Nederland”, aldus Roelofs.

Precieze cijfers over de omvang van de illegale sigarettenhandel zijn er niet. De Europese Unie schat dat 3 procent van de wereldmarkt uit illegale sigaretten bestaat. Binnen Europa vinden die vooral hun weg naar het Verenigd Koninkrijk, Duitsland, Frankrijk en Nederland.

Feit is dat de Nederlandse douane de laatste jaren fors meer sigaretten in beslag nam. Vorig jaar bedroeg de sigarettenvangst 185 miljoen stuks, terwijl de opsporingsinstanties het jaar daarvoor 81 miljoen illegale sigaretten ontdekten. Meer dan de helft van de in beslag genomen sigaretten, met een veel hoger teergehalte dan de toegestane waarde, was bestemd voor de Engelse markt. Ongeveer 12 procent was voor Nederlandse rokers bedoeld.

Alle sigaretten voor de Nederlandse markt waren namaak van een bekend merken. „Het produceren van namaaksigaretten is een trend”, verklaart een woordvoerster van de FIOD-ECD. „De handelaren willen meeliften op de bekendheid van de grote merken.” Ook de ontdekte sigaretten in Hengelo waren een vervalsing van een bekend Brits merk. Tabaksfabrikanten zoals Philip Morris helpen justitie met het opsporen van nepsigaretten. Philip Morris zegt jaarlijks 200 miljoen dollar mis te lopen door handelaren die de sigaretten van het bedrijf imiteren.

Door de verhoging van de accijns vorig jaar zou er meer vraag kunnen ontstaan naar illegale sigaretten, die op internet voor spotprijzen worden aangeboden. Een slof Marlboro is via een site met tweedehands artikelen te koop voor bijvoorbeeld 16 euro, terwijl de winkelwaarde boven de 40 euro ligt.

FIOD-ECD heeft de jacht geopend op aanbieders via internet, maar de vondsten zijn nog verwaarloosbaar klein. Vorig jaar onderschepte de Nederlandse douane 411.000 sigaretten die via internet waren besteld, minder dan 0,1 procent van het totaal. De internethandel is niet uit te bannen, meent Van Zundert. „Veel sigaretten komen uit Zwitserland, en sigarettensmokkel komt in het Zwitserse recht niet voor. De aankoopprijs van een slof sigaretten is daar slechts 8 euro. Daar kun je als handelaar een flinke winstmarge op maken.”