Geprikkeld om na te denken
„Ons bijeenzijn wil prikkelen tot theologisch nadenken.” Ds. A. Jonker, voorzitter van de Stichting Steun Messiasbelijdende Joden, leidde dinsdag met deze woorden in Nijkerk een predikantenbijeenkomst in die vanuit de grote breedte van de gereformeerde gezindte werd bezocht. Hoofdspreker was de Messiasbelijdende Israëlische predikant Ben Zvi en als coreferent had het bestuur dr. ir. J. van der Graaf uitgenodigd.
Ds. Jonker deed een oproep tot ondersteuning van het project om aan Jaffastraat 17 in Jeruzalem een gebouw te realiseren van waaruit „het bijbels getuigenis in woord en daad kan worden gepresenteerd aan Joden en christenen.” De voorzitter sprak de hoop uit dat het gebouw volgend jaar gerenoveerd zal zijn.
Van der Graaf en ds. Ben Zvi wezen met kracht zowel de zogenaamde tweewegenleer af –volgens welke er voor Joden en heidenen een eigen weg tot God zou zijn– als de theologie die meent dat de kerk in de plaats van het Joodse volk gekomen is (vervangingstheologie). Zij reageerden daarmee beiden op prof. dr. J. Douma, die onlangs stelde „dat het oude Israël vervangen is door het nieuwe Israël, als de gemeenschap van allen die in Jezus Christus geloven, hetzij van Joodse, hetzij van heidense komaf.” Van der Graaf voegde aan zijn visie toe: „Niet iedereen die de vervangingsleer voorstaat, is daarmee ook antisemiet.”
Van der Graaf gaf in de jaren zeventig met anderen de aanzet tot het Bezinningscomité Israël. In een persoonlijk getinte impressie benadrukte hij dat er voor Israël wel een landbelofte maar geen staatsbelofte ligt. Tegelijk waarschuwde hij voor een „overspannen Israël-visie” waarbij alles wat de staat Israël doet bij voorbaat wordt goedgekeurd.
Verkondiging
Ds. Ben Zvi sprak over het thema hoe een Messiasbelijdende Jood vandaag Christus verkondigt. De predikant van de Messiasbelijdende gemeente Bat Tsion in Ma’aleh, ten oosten van Jeruzalem, nam zijn uitgangspunt in de nachtgezichten van Daniël (Daniël 7:13) over de „mensenzoon.” Hij memoreerde dat zelfs de heidense koning Nebukadnezar de God van Israël als de God der goden erkent, „en dat terwijl hij zelf als koning een godenrol vervulde.” Hij noemde dit element van wezenlijk belang voor politieke stellingnames vandaag.
Over zijn motivatie om predikant in Israël te zijn, zei hij dat het altijd de Heere God is Die het verlorene zoekt. „Dat begon al toen God vroeg waar Adam was.” Hij zei verder dat velen het gevaar lopen bijbelteksten selectief te lezen en in een eigen theologisch kader in te passen. Zo waarschuwde hij voor arminiaans gedachtegoed. „Ik bestrijd dat bijvoorbeeld mannen als Noach en Abraham uit eigen vrije wil keuzen maakten.”
De Jeruzalemse predikant zei niet alleen onder andere de geloofsbelijdenis van Athanasius te onderschrijven, maar ook de Drie Formulieren van Enigheid. Hij stelde diepe verbondenheid te voelen met Calvijn en Luther. Niettemin ziet Ben Zvi bij hen ook elementen die onschriftuurlijk zijn. „Omgekeerd ontdek ik bij oude rabbijnen soms passages die een helder licht op de Schriften werpen.”
Enige Deur
Ds. Ben Zvi is een van de weinige Messiasbelijdende voorgangers in Israël die de kinderdoop onderhouden. Hij onderbouwde zijn visie op de doop op verschillende manieren. Aan de hand van de Dordtse Leerregels, met name hoofdstuk II, artikel 5, gaf hij de reikwijdte aan van de evangelieverkondiging zoals hij die in Jeruzalem praktiseert. „Aan allen, zonder onderscheid, moet het Evangelie worden verkondigd en daarbij behoort ook het Joodse volk. Ook voor hen is Jezus Christus de enige Deur tot behoud.”
Daarbij zei ds. Ben Zvi dat ook in Israël artikel 29 van de Nederlandse Geloofsbelijdenis van kracht is en een zuivere verkondiging, de bediening van de sacramenten en kerkelijke tucht nodig zijn. Ook poneerde hij de stelling dat het christendom onder het Joodse volk niet in een vacuüm landt maar aansluit bij het Oude Testament. Hierop stelde Van der Graaf dat in Israël geen zending moet worden bedreven zoals in Afrika of Azië. „Het gaat bij Joden erom vanuit het Oude Testament te betuigen dat Jezus de Christus is.”