Dat blijkt uit antwoorden van minister Zalm op schriftelijke kamervragen van de PvdA’ers Heemskerk en Crone. Net als hen maakt de bewindsman zich zorgen over de toename van het aantal hypotheken dat uitstijgt boven de executiewaarde van de desbetreffende woning. De verhouding tussen brutoschulden en het netto beschikbare inkomen heeft vorig jaar een nieuw record bereikt: 225 procent. De totale omvang van de hypotheekschuld als percentage van het bruto binnenlands product steeg van 29 in 1980 tot 92 in 2004.

Banken zijn wel bestand tegen die ontwikkeling, schrijft Zalm, maar op de schuldenlast die drukt op de huishoudens is hij minder gerust. Hij sluit zich aan bij president Wellink van de Nederlandsche Bank, die onlangs ook al pleitte voor insnoering van het aanbod van tophypotheken. De banken dienen het zogenoemde overkrediteren te voorkomen, zodat de hypotheeklasten niet te hoog worden.

Zalm denkt daarbij niet meteen aan nieuwe wet- en regelgeving. Hij hoopt afspraken te kunnen maken met de banken en de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa), om die vervolgens op te nemen in een gedragscode voor hypotheekverstrekkers. Financiële dienstverleners moeten de consument ook beter informeren. De bank moet meer rekening houden met de financiële positie van de klant en ook met diens kennis, doelstellingen en risicobereidheid.

De eerste reacties op het voorstel van minister Zalm zijn positief. Vragensteller Crone van de PvdA acht het „voor de liberaal Zalm heel wat om voor zelfregulering te pleiten.” De Vereniging Eigen Huis wil ook wel spreken over „enige beheersing met hypotheken.” De Nederlandse Vereniging van Banken zegt zelf ook al te hebben geconstateerd dat er iets moet worden gedaan aan de problemen op de hypotheekmarkt.