VOORKOMEN: Clostridium difficile is een bacterie waarvan patiënten 1 á 2 keer per 10.000 ziekenhuisopnames ziek worden. Dat is een voorzichtige eerste schatting van medisch microbioloog E. Kuijper van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) op basis van onderzoek dat hij nog verder moet uitwerken. Hij deed zijn onderzoek in vijftien Nederlandse ziekenhuizen.

EPIDEMIE: In het Sint Jansdal Ziekenhuis in Harderwijk is sprake van een epidemie, met acht tot negen ziektegevallen per duizend opnames. Dit is in Nederland vaker voorgekomen, zegt Kuijper. Een paar jaar geleden is nog een uitbraak beschreven in het Academisch Medisch Centrum in Amsterdam. Hoeveel levens de bacterie kost, kan Kuijper niet zeggen.

BESMETTELIJKHEID: De clostridium difficile is een zogeheten sporevormende bacterie, wat betekent dat de bacterie zich stevig inkapselt met een beschermende laag. Daardoor is hij erg goed bestand tegen hitte en uitdroging. De bacterie kan maandenlang overleven.

ZIEKENHUISBACTERIE: Clostridium difficile slaat vooral in ziekenhuien toe. Driekwart van de mensen die er ziek van worden, ligt in een ziekenhuis. Door antibiotica, een kleine ingreep of door voeding wordt hun darmflora verstoord. Hierdoor kan de clostridium difficile de overhand krijgen in de darm. Mensen krijgen diarree door het gif dat de bacterie afscheidt.

OVERLIJDEN: Patiënten met een goede afweer hebben weinig te vrezen, maar oudere mensen kunnen de giftige stoffen niet afbreken, omdat hun afweer minder is. Bovendien hebben ze vaak nog een andere ziekte onder de leden, waardoor ze extra kwetsbaar zijn. Patiënten kunnen overlijden door ernstige complicaties. Het maagdarmkanaal kan zo ernstig ontstoken raken dat er een perforatie ontstaat. De darminhoud kan dan weglekken in de buikholte, waardoor bijvoorbeeld buikvliesontsteking kan ontstaan.

AGRESSIEVE STAM: Kuijper heeft vastgesteld dat de bacterie in Harderwijk tot een en dezelfde stam behoort. Eerste analyse wijst uit dat het waarschijnlijk gaat om een nieuw agressief type dat al in de Verenigde Staten, Canada en Engeland opdook. Een tweede analyse in Engeland moet dit nog bevestigen. Aan deze stam van de clostridium difficile gaan tweemaal zoveel mensen dood en de kans op complicaties als perforaties van de darm en uitdroging is driemaal zo hoog. In Engeland zijn al vijfhonderd patiënten.