Israëlische premier ontslaat vier Shas-ministers
Premier Sharon van Israël heeft maandagavond vier van de vijf ministers van de ultraorthodoxe Shas-partij in zijn kabinet ontslagen. De vijfde stapte op uit solidariteit. Het ontslag komt nadat het parlement een bezuinigingsplan van de regering afwees. In Noord-Israël vond maandag een zelfmoordaanslag plaats waarbij alleen de dader omkwam. Zondag blies een Palestijn zich op in Netanya. Daarbij kwamen drie Israëliërs om het leven.
Het ontslag van de vier Shas-ministers kwam nadat ze tegen een economisch noodplan hadden gestemd dat de regering het parlement heeft voorgelegd. Ook vijf onderministers van Shas zijn ontslagen. Shas is met zeventien zetels in het parlement de derde partij in Israël. Theoretisch betekent het ontslag nog geen regeringscrisis, omdat de regering-Sharon steunde op een meerderheid van 82 zetels in het 120 zetels tellende parlement. Sharon houdt er nog altijd 65 over als Shas niet in de regering terugkeert.
De ontslagen gaan over 48 uur in. Het kabinet wil het economisch plan woensdag opnieuw ter goedkeuring aan het parlement voorleggen. Sharon hoopt dat de Shas-leden het dan anders zullen benaderen, aldus waarnemers.
Maandagavond verwierp het parlement het noodplan met 47 tegen 44 stemmen en één onthouding. De Shas-leden stemden tegen, omdat zij het niet sociaal vinden. Om het begrotingstekort door lagere belastinginkomsten en hogere kosten voor defensie te bestrijden, voorziet het noodplan in verlaging van sociale uitkeringen en verhoging van belastingen.
Israël gaat de bouw versnellen van een afscheiding langs de ruim 350 kilometer lange grens met de Westelijke Jordaanoever. Aanleiding daartoe zijn de recente Palestijnse aanslagen. Dat heeft minister van Defensie Ben-Eliezer maandag bekendgemaakt.
De elektronisch beveiligde grenszone moet infiltratie vanuit de Westelijke Jordaanoever van Palestijnse terroristen, voertuigen en explosieven voorkomen. De permanente afzetting gaat volgens schattingen een miljard shekel (210 miljoen euro) kosten en moet over een halfjaar klaar zijn.
Intussen gaat de bouw van Joodse nederzettingen in de Palestijnse gebieden op grote schaal door. Volgens een lid van de linkse oppositiepartij Meretz is sinds begin dit jaar voor 957 huizen net buiten Jeruzalem de inschrijving geopend. In de ongeveer 160 nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever en in de Gazastrook wonen nu al meer dan 200.000 kolonisten. In het geannexeerde Oost-Jeruzalem woont verspreid over een tiental buurten een vergelijkbaar aantal.
De Palestijnse leider Arafat heeft bij tal van buitenlandse leiders geprotesteerd tegen de Israëlische projecten. Hij stuurde brandbrieven aan onder meer de Verenigde Staten, Rusland, Frankrijk, EU-voorzitter Spanje en secretaris-generaal Annan van de Verenigde Naties.
Maandag blies een Palestijn zichzelf op toen hij in het noorden van Israël werd aangehouden. Volgens de politie was hij onderweg naar Afula en gedroeg hij zich verdacht. Alleen de Palestijn zelf kwam bij de explosie om het leven.
Zondag had een zelfmoordaanslag plaats in Netanya. In reactie op deze explosie, waarbij drie Israëliërs en de dader omkwamen, is het Israëlische leger de volgende dag Tulkarm binnengetrokken. Die Palestijnse stad ligt op ongeveer 12 kilometer afstand van Netanya. Een woordvoerder van het leger zei dat het daar op zoek is naar terroristen. Een Palestijnse jonge vrouw is aangehouden omdat ze volgens de militairen een zelfmoordaanslag voorbereidde.
De explosie in Netanya deed zich voor op een overdekte markt. Verscheidene slachtoffers werden bedolven nadat de dader een bom met spijkers tot ontploffing had gebracht en een deel van het dak naar beneden kwam. Israël houdt de Palestijnse Autoriteit medeverantwoordelijk voor de aanslag. De Palestijnse leider Arafat veroordeelde zondagavond alle aanslagen op Israëlische burgers. De islamitische verzetsbeweging Hamas en het Volksfront voor de Bevrijding van Palestina (PFLP) hebben zich verantwoordelijk verklaard voor de aanslag.
Israël zegt aanwijzingen te hebben dat de leider van het Volksfront voor de Bevrijding van Palestina, Ahmed Saadat, de opdracht heeft gegeven voor de aanslag in Netanya. De Palestijn zou dat hebben gedaan terwijl hij in hechtenis zit in Jericho. Zijn bewaking wordt uitgevoerd door Palestijnen, onder Amerikaanse en Britse supervisie. Die situatie is het gevolg van de deal die een eind maakte aan de belegering van het Palestijnse hoofdkwartier in Ramallah, waar ook Saadat zat.