President Bush besloot tot deze verandering in de inlichtingenstructuur op aanbeveling van de presidentiële commissie die eerder dit jaar met 74 aanbevelingen voor hervormingen kwam. Bush stemt met bijna alle aanbevelingen in. Het is de bedoeling dat de veranderingen leiden tot een betere samenwerking tussen de verschillende diensten, die volgens critici ernstige fouten hebben gemaakt zowel in het kader van de terreurbestrijding (septemberaanslagen) als voor wat Irak betreft.

De presidentiële commissie stond onder leiding van oud-rechter Laurence Silberman en oud-senator Charles Robb. Beiden noemden het woensdag „hoopvol” dat de president de meeste van hun aanbevelingen volgt. De wijzigingen versterken de positie van John Negroponte, die nu verantwoordelijk is voor de dagelijkse inlichtingenbrief voor de president. Hij wordt ook verantwoordelijk voor de algehele hervorming van alle inlichtingendiensten, die vooral de samenwerking tussen de verschillende diensten moet bevorderen.

„Als iedereen meedoet, kan dit werken. Maar als de hokjesgeest niet wordt overwonnen, komt er gewoon een nieuwe eenheid bij die de bureaucratische chaos in het Amerikaanse inlichtingenapparaat alleen maar vergroot”, meent politiek analist James Steinberg van het Brookings Research Instituut in Washington. Hij wijst erop dat FBI-directeur Robert Mueller zich lange tijd heeft verzet tegen de creatie van de nieuwe FBI-eenheid, maar dat hij onder druk van het Witte Huis is gezwicht.

De FBI is traditioneel een overkoepelende organisatie die misdaden oplost. De organisatie kon na de septemberaanslagen in 2001 moeilijk overschakelen op de nieuwe taak van terreurbestrijding. Die taak valt nu onder de nieuwe eenheid.