Sommige debatten aan het Binnenhof lijken op elkaar. In een of twee opzichten. Maar als het gaat om het debat over de plaats van de scheppingsleer in het onderwijs en het debat over het schrappen van het wetsartikel over godslastering, liggen de parallellen bij bosjes voor het oprapen.

In beide debatten is D66 de initiatiefnemer. Toen was het kamerlid Van der Laan die zich als een terriër op het thema godslastering wierp, nu is het fractievoorzitter Dittrich die het onderwerp schepping en evolutie in het onderwijs zo belangrijk vindt dat hij er drie weken geleden een spoeddebat over aanvroeg.

In beide gevallen was het een CDA-minister die door een enkele uitlating de heftige toorn van de kleinste coalitiepartner op zich laadde. Toen was het justitieminister Donner die voorzichtig opperde de sluimerende bepaling over godslastering te revitaliseren. Die behoedzame suggestie was voor D66 voldoende aanleiding keihard terug te slaan. Gewoon tegen zijn, was voor haar niet genoeg. Nee, zij greep de gelegenheid aan te pogen heel het gewraakte wetsartikel om zeep te helpen.

Dit keer is een andere CDA’er, onderwijsminister Van der Hoeven, de kop van Jut. Zij moet zwaar boeten voor haar voorstel om op haar ministerie een debat te organiseren tussen evolutionisten en aanhangers van de ID-leer. Wat? Wil zij zich bemoeien met de inhoud van wetenschap en onderwijs? D66 weet het goed gemaakt en stelt meteen voor de scheppingsleer uit de eindtermen biologie van het voortgezet onderwijs te schrappen.

Zo zouden er nog veel meer parallellen te noemen zijn. In beide kwesties speelt op de achtergrond de oprukkende islam een rol. Donner beoogde immers met het oplappen van het verbod op godslastering zowel christenen als moslims te beschermen tegen Theo van Gogh-achtige beledigingen. Net als hij voert ook Van der Hoeven de islam op, als zij stelt dat zij de integratie wil bevorderen door moslims ook bij biologielessen het gevoel te geven dat hun gedachtegang serieus wordt genomen.

Een andere overeenkomst is dat D66 zich in beide situaties richt tegen een bepaling die in de praktijk maar van relatief belang is. Het wetsartikel tegen godslastering is grotendeels een dode letter. Biologiedocenten in het seculier onderwijs geven in groten getale aan dat zij aan de scheppingsleer in hun lessen feitelijk geen aandacht besteden, terwijl die in veel lesboeken amper een alinea krijgt toebedeeld.

Maar de belangrijkste parallel is misschien wel dat zowel toen als nu de aloude scheidslijn zichtbaar wordt tussen christelijke en niet-christelijke partijen. Waarbij de eerstgenoemden anno 2005 getalsmatig het onderspit delven.

Onder de seculieren is D66 de grote aanjager. Was het onder Paars al zo dat de invoering van het homohuwelijk voornamelijk op rekening van de Democraten mocht worden geschreven -PvdA en VVD gingen erin mee, niet tegen hun zin, maar ook niet vol enthousiast-, ook nu loopt de partij van Dittrich voorop in het opruimen van christelijke restanten uit de samenleving, terwijl de andere partijen zich verplicht voelen te volgen.

Maar dat nuanceverschil tussen de niet-christelijke partijen maakt voor het resultaat weinig uit. Dat het artikel tegen godslastering vorig jaar uiteindelijk niet geschrapt werd, is te danken aan de tijdelijke coulance van de PvdA. Die partij, die een aanzienlijk aantal moslims in haar achterban heeft, achtte het op dat moment, zo kort na de moord op Theo van Gogh, niet opportuun om gelovigen, van welke religie dan ook, tegen de haren in te strijken.

Of het dit keer ook op zo’n uitsteloperatie uitdraait, is maar zeer de vraag. Het verwijderen van de scheppingsleer uit de biologieles ligt maatschappelijk niet zo gevoelig als het punt van de godslastering. Bovendien kan de PvdA deze zaak aan haar achterban beter verkopen, namelijk door erop te wijzen dat de scheppingsleer op school nog best behandeld mag worden, zij het dan alleen tijdens de godsdienstles.

Werd de motie-Van der Laan een halfjaar geleden nog verworpen, dat zal met de motie-Bakker niet gebeuren. Waar het politiek gezien vervolgens op aan komt, is hoe minister Van der Hoeven reageert. Zij heeft zich tot nu toe zeer krachtig over het onderwerp uitgelaten. „De scheppingsleer staat in de eindtermen biologie en blijft er.”

Als zij de motie niet uitvoert, is het aan de seculiere fracties te bepalen hoe zij de zaak opnemen. Een motie van wantrouwen? Dat zou, in de richting van een bewindsvrouw die het in alle opzichten prima doet, wel een heel fanatiek streven verraden.