Dat blijkt uit een donderdag bekendgemaakt onderzoek van het Landbouw-Economisch Instituut (LEI) in opdracht van het ministerie van Landbouw, LTO-Nederland en de Christelijke en Katholieke emigratiecentrales. De mensen die zich elders vestigen, zijn in het algemeen goede ondernemers met ervaring en voldoende startkapitaal.

Motief om Nederland te verlaten is veelal de betere mogelijkheden voor bedrijfsontwikkeling door lagere kosten voor grond, productierechten en soms arbeid. Emigrerende tuinders kiezen veelal voor Spanje, de VS en Kenia. Melkveehouders gaan het meest naar Denemarken, varkenshouders verhuizen naar Duitsland en akkerbouwers hebben een voorkeur voor Oost-Europa.

In het algemeen integreren de Nederlanders vrij gemakkelijk in het buitenland, maar zij houden vaak nog lang nauwe banden met Nederland of met andere Nederlanders in hun omgeving. Dat geldt vooral in landen met een sterk afwijkende cultuur.

Een deel van de vertrekkende ondernemers houdt nog een vestiging aan in Nederland, de zogenoemde semigranten. Ook van de echte emigranten houdt een deel zakelijke contacten met Nederlandse bedrijven. Soms gebeurt dit binnen productie- en afzetketens die vanuit Nederland worden geregisseerd. Voorbeelden daarvan zijn te vinden in de bloementeelt in Kenia of de aardappelteelt in Polen.

De relaties met Nederlandse leveranciers of afnemers worden overigens alleen aangehouden als dat zakelijke voordelen biedt. Als het land van vestiging even goede of betere voorwaarden biedt, gaat de keus al gauw in die richting. In veel productietakken blijven de geëmigreerde boeren en tuinders korter of langer gebruik maken van het Nederlandse kennisnetwerk, bijvoorbeeld door middel van vaktijdschriften.

Het is niet duidelijk of er de komende jaren meer boeren en tuinders naar het buitenland zullen vertrekken. Er zijn wel factoren die in die richting werken zoals de steeds schaarser wordende ruimte in Nederland, de uitbreiding van de Europese Unie die tot meer zekerheid leidt voor vestiging in de toetredende landen, en in het algemeen de verdere internationalisering van de agrosector.

Agrariërs die overwegen te emigreren dienen zich vooraf wel te bezinnen op de risico’s. In veel landen blijken in de praktijk grote barrières te bestaan voor het verwerven van grond, gebouwen en productierechten. Onbekendheid met fiscale wetgeving en levensomstandigheden leidt ook nogal eens tot teleurstellingen. Het onderzoek concludeert dan ook dat ondernemers die emigratie overwegen, belang hebben bij goede juridische, economische en sociale voorlichting.