Doorgaans weet de oppositie in debatten met Donner nog geen deuk in een pakje boter te slaan. Zodra het hem lastig gemaakt wordt, is hij op zijn best. Maar toen vorig jaar een ontsnapte TBS’er een meisje uit Eibergen had ontvoerd, kon er worden gescoord. Justitie had overduidelijk gefaald en dat kon Donner als verantwoordelijk minister worden aangerekend.

Het is niet voor het eerst dat TBS’ers (weer) een misdrijf begaan. Van tamelijk recente datum is de moord op een 80-jarige Hagenaar door een TBS’er die op verlof was. Dat gebeurde in 1993, toen Donner geen minister was.

Wellicht is het aan LPF-kamerlid Eerdmans te danken dat deze kwesties meer aandacht krijgen dan voorheen. In de jaren tachtig bracht een TBS’er een meisje in de Hoeksche Waard om het leven, nadat de rechter had geoordeeld dat het wel weer verantwoord was om hem op vrije voeten te stellen. In politiek Den Haag bracht het niet meer dan een rimpeling in de vijver teweeg. Daarna zijn er meer van dit soort gruwelijke incidenten geweest zonder dat er grote politieke opwinding ontstond.

Eerdmans bracht twee jaar geleden een nota uit waarin hij ervoor pleit om het onbegeleid verlof af te schaffen. Ook mogen seksuele psychopaten wat hem betreft nooit meer vrij rondlopen. De Tweede Kamer was het hartgrondig met hem oneens, maar sindsdien is er wel meer aandacht gekomen voor deze kwesties.

Vorig jaar bleek een TBS’er verantwoordelijk te zijn voor de ontvoering van een 13-jarig meisje uit Eibergen. Hij was door zijn familie al twee keer bij de TBS-kliniek afgeleverd omdat hij niet zelf van verlof wilde terugkeren. Toch mocht hij al na drie weken opnieuw de poort uit. Ook die keer nam hij de benen. Pas na vijf dagen kwam justitie in actie. Toen was het kwaad al geschied.

De verontwaardiging in de Tweede Kamer was groot. Donner kwam weliswaar met de schrik vrij maar niet dan nadat hij een en andermaal had verzekerd dat het verlofregime voor TBS’ers een stuk strenger zou worden. Alleen Eerdmans en PvdA’er Wolfsen wilden consequenties aan het incident verbinden. De door de LPF ingediende motie van wantrouwen kreeg de steun van de PvdA.

Nu de geschiedenis zich heeft herhaald, is het krediet van de Kamer voor Donner danig geslonken. Hij zal vandaag met een sterk verhaal moeten komen. Het laat zich aanzien dat hij dit keer wel wordt geholpen door de feiten. De behandelaars van de verdachte TBS’er W. S. voelden zich onder druk gezet door de rechter, die had uitgesproken dat de man best wat eerder terug kon keren in de maatschappij.

Ook kwam justitie veel sneller in actie dan bij de ontvoerder van het meisje uit Eibergen. Er werd zelfs een vergaand middel ingezet, namelijk verspreiding van de foto van de voortvluchtige met vermelding van naam en toenaam. Volgens Donner zijn er door justitie geen grote fouten gemaakt.

De Kamer zal daarin nog wel een eind mee willen gaan, maar er is intussen wel een man vermoord. De bewindsman zal aanvoeren dat zoiets alleen is te voorkomen als de hele TBS wordt afgeschaft en geesteszieke delinquenten voorgoed worden opgesloten. Of hij de schade voor zichzelf daarmee beperkt kan houden, zal nog moeten blijken.