De SER pleit in het ontwerpadvies over het sociaal-economisch beleid op de middellange termijn (tot 2006) voor de oprichting van een onafhankelijk kennisinstituut dat de verzelfstandiging van publieke diensten moet voorbereiden, vormgeven en begeleiden. Dit advies aan het toekomstig kabinet wordt morgen besproken door werkgevers- en werknemersorganisaties in de SER.

Volgens Van der Kolk zijn in het verleden publieke bedrijven veelal uit politieke overwegingen verzelfstandigd. „Het was de afgelopen jaren een politiek stokpaardje. De overheid is niet de deskundige bij uitstek om dit soort operaties te organiseren”, aldus de vakbondsman.

In het advies spreekt de SER van „gemengde ervaringen.” De privatisering van de telecommarkt wordt volgens de raad over het algemeen als een succes ervaren. Voor de NS geldt juist het tegenovergestelde.

Dit zou volgens de SER komen doordat overheidsbedrijven vooruitlopend op de liberalisering van een markt al werden verzelfstandigd. Daarbij was onvoldoende nagedacht over de toegankelijkheid van de desbetreffende markt voor concurrentie. Hierdoor zijn publieke monopolies omgezet in private monopolies. Bij de kabelbedrijven is hierdoor de bedoelde kwaliteitsimpuls uitgebleven.

„Van de verzelfstandiging van de NS kan ook niet worden gezegd dat zij tot betere prestaties heeft geleid”, stelt Van der Kolk. „Deskundige begeleiding is duidelijk nodig.” Hoe het nieuwe adviesorgaan eruit moet komen te zien, is nog niet uitgewerkt.

Zeker is volgens de FNV-bestuurder wel dat de SER verdergaat dan het voorstel van minister Jorritsma (Economische Zaken) van vorige week. Zij wil dat er een interdepartementaal kenniscentrum komt dat de samenwerking tussen de verschillende ministeries die bij privatisering zijn betrokken, verbetert. „Dat is op zich goed, maar belangrijker is dat er een onafhankelijk instituut komt.”