Het kabinet stelt dit wetsvoorstel op omdat door de toename van het aantal moderne technieken en communicatiemiddelen, bedrijven steeds meer persoonlijke gegevens tot hun beschikking hebben. Politie en justitie moeten toegang hebben tot deze gegevens als ze met behulp hiervan een zaak kunnen oplossen.

Bovendien zijn persoonlijke gegevens tegenwoordig steeds meer geautomatiseerd. Justitie en politie kunnen daar nu nauwelijks gebruik van maken. De nieuwe wet moet dat veranderen. Bovendien is het nu niet zonder meer toegestaan persoonsgegevens in te winnen, terwijl ze wel erg bruikbaar kunnen zijn voor een lopend onderzoek.

Het kabinet neemt voor het wetsvoorstel in grote lijnen de voorstellen van de commissie-Mevis over. Vorig jaar onderzocht deze commissie op verzoek van het ministerie hoe gegevens voor strafrechtelijke onderzoeken worden vergaard.

De commissie adviseerde dat alle opsporingsambtenaren via bedrijven de mogelijkheid moeten krijgen om onder meer naam, adres, woonplaats, financiële positie of relatienetwerken van klanten op te eisen. Voorwaarde is dat justitie bezig is met een onderzoek naar een delict waar een maximumstraf van vier jaar of meer op staat. Ook moet justitie de persoon van wie ze gegevens opvraagt, hiervan op de hoogte brengen.

Gevoelige gegevens, zoals over geloofsovertuiging, politieke gezindheid en gezondheid, mogen alleen opgevraagd worden wanneer een rechter-commissaris daarom vraagt. Niet alleen informatie over een verdachte, maar ook gegevens van mogelijke getuigen, contactpersonen en slachtoffers kan justitie opvragen.

Het kabinet wijkt op een paar punten wel af van het standpunt van de commissie. Als de politie gedurende een langere periode gegevens wil inwinnen, dan moet de officier van justitie hier goedkeuring voor geven. Ook moeten het openbaar ministerie en de politie aangeven hoe vaak ze persoonlijke gegevens opvragen. Bovendien wil het kabinet de politie ertoe verplichten het inwinnen van de gegevens te laten toetsen. Het College Bescherming Persoonsgegevens (CBP) kan hier dan toezicht op houden, aldus de regering.

Het CBP is tevreden met deze zogenoemde ”audit-regeling”. Ook is het college blij dat bedrijven er niet verplicht toe worden bijvoorbeeld gegevens te bewerken, zoals de commissie voorstelde. Toch heeft het CBP ook kritiek. „Wij willen dat een bedrijf vooraf een klacht tegen een verzoek kan indienen. Nu kan dat alleen achteraf”, aldus een woordvoerder.