De in Leeuwarden geboren Antsje ziet Fries als haar moedertaal. „Maar tegen Nederlanders praat ik gewoon Nederlands hoor. Ik merk wel dat mensen geneigd zijn om minderwaardig te doen over het Fries. Ik stoor me er niet aan, al is het niet terecht dat ze zo denken. Voor mij is het een prachtige taal met mooie woorden.”

Hoewel ze de taal mooi vindt, blijkt het schrijven niet zo makkelijk. „Spreken en luisteren kon ik wel, daar groei je mee op. Maar het schrijven viel tegen. Toch wilde ik per se goed Fries kunnen schrijven. Soms schrijf ik gedichten, uiteraard in het Fries. Voor mijn eindwerkstuk heb ik een klein boekje geschreven en dat in laten binden.”

Antjes docent, Reitze Jonkman, geeft nu voor het eerste jaar Fries in havo- en vwo-klassen. Hij vond het examen behoorlijk pittig. „Veel leeswerk. Ze kregen drie flinke teksten voor hun neus.” De redenen waarom leerlingen Fries kiezen, zijn verschillend, aldus Jonkman. „Op de pabo heb je het nodig, vooral als je hier wilt blijven werken. Voor de journalistiek geldt hetzelfde. En degene die de verzorging ingaan, zullen zich de taal eigen moeten maken om straks hulpbehoevenden te kunnen verstaan. Maar er zijn ook heel pragmatische redenen. Sommigen hebben bijvoorbeeld een hekel aan Duits of Frans.”

Leenwoorden zijn nogal eens struikelblokken voor leerlingen, merkt Jonkman. „Neem het Nederlandse voorbeeld van: „Hun doen dat.” Je moet honderd keer uitleggen dat het „Zij doen dat.” moet zijn. In het Fries heb je nog veel meer van zulke woorden waar leerlingen de fout mee in gaan.” Niet elke geboren Fries spreekt zijn taal even goed. Jonkman: „Ik merk direct of iemand in de stad of op het platteland opgegroeid is. In de stad zijn de invloeden van buitenaf op de taal veel groter. Stadsjongelui gebruiken vaak andere woorden dan jongeren uit een dorp.”

De vier vwo-leerlingen die vrijdag hun examen Fries deden, waren niet de enigen. Zestien havo’ers gingen hen donderdag voor. Antsje is blij dat alle examens nu achter de rug zijn. Geslaagd? Ze weet bijna zeker van wel. „Op internet heb ik de antwoorden van de verschillende examens bekeken. Het zag er goed uit. Ik ga nu kunst, cultuur en media studeren in Groningen. Waarschijnlijk zal ik wel wat aan het Fries hebben. Uiteindelijk kun je je in elke taal kunstzinnig uiten.

Of er ooit nog een boek van haar verschijnt, weet de 18-jarige scholiere nog niet. „Eén ding weet ik wel zeker. Als ik een boek schrijf, doe ik het in het Fries. Nederlandse boeken zijn er al genoeg.”