De opwinding komt ook door het product dat Tom Tom op de markt brengt. Na een voorzichtige start omarmen automobilisten in steeds grotere aantallen het schermpje op hun dashboard dat hun de weg wijst van A naar B. In de beleving van consumenten gaat het om een aantrekkelijk product met tal van mogelijkheden.

Maar net als tijdens de ict-hype uit de tweede helft van de jaren negentig trekt succes andere belangstellenden aan. En concurrentie maakt de spoeling dunner. Om die reden stellen analisten vast dat Tom Tom op een uitgekiend moment naar de beurs ging.

Voor de komende twee jaar zien de groeiperspectieven er goed uit, maar daarna is de toekomst met onzekerheden omgeven. Snelle toetreding van nieuwe spelers vormt het grootste risico, volgens analisten. Zeker als giganten als Microsoft en Dell zich melden, is het de vraag of Tom Tom zich staande kan houden.

Tom Tom, voortgekomen uit Palmtop en sinds 2001 volledig gericht op persoonlijke navigatiesystemen, slaagde er de afgelopen twee jaar steeds in zijn omzet te verviervoudigen. En wat nog belangrijker is, als startende onderneming maakt Tom Tom winst.

Dit jaar verdubbelt de omzet volgens de onderneming tot een kleine 400 miljoen euro. Philip Scholte van Effectenbank Stroeve verwacht op de langere termijn een aanzienlijke vertraging van de omzetgroei en een forse druk op de winstmarges. Vooral wegens flinke concurrentie, maar ook omdat ingebouwde navigatiesystemen in nieuwe auto’s en mobieltjes uitgerust met GPS snel standaard wordt. „De beursgang komt op een tactisch slim moment.”

Opvallend is dat slechts een kwart van de beursopbrengst, die 500 miljoen euro kan belopen, wordt gebruikt om de bedrijfskas te spekken. De overige miljoenen vloeiden direct in de zakken van de vier oprichters: topman Harold Goddijn, zijn vrouw en verkoopdirecteur Corinne Vigreux en de techneuten Peter Frans Pauwels en Pieter Geelen.

„Theoretisch is het irrationeel om nu naar de beurs te gaan als je verwacht dat je bedrijf meer waard wordt. Later zou je meer kunnen incasseren. Beleggers kunnen het cashen als een signaal zien dat er niet meer in het vat zit”, aldus Scholte.

Maar dat signaal hoeft niet te kloppen. Een goed voorbeeld is Google, volgens de Stroeve-analist. Het hoofdmotief van de oprichters Larry Page en Sergey Brin was ook cashen. Maar de aandelenkoers van dat bedrijf is na de beursgang gewoon verder gestegen. Scholte zegt kritisch naar de beursgang van Tom Tom te kijken en heeft twijfels bij de toekomst. „Het wordt een moeilijke vechtmarkt.”

Ook Marc Kennis, analist bij Van Lanschot Bankiers, wijst erop dat de eigenaars nu nog een mooie prijs kunnen krijgen voor hun bedrijf, vóór de markt verzadigd raakt en inzakt. Voor buitenstaanders roept zo’n handelwijze wellicht associaties op met zelfverrijking, maar volgens Kennis zijn de miljoenen een beloning voor ondernemerschap en innovatie. Een acceptabele prijs voor het aandeel ligt volgens hem wel aan de onderkant van de afgegeven bandbreedte van 14 tot 18,5 euro.

Na 2007 wordt het lastiger voor Tom Tom om geld te verdienen, volgens de Van Lanschot-analist. De Go, het vlaggenschip van Tom Tom, heeft nu nog een leiderspositie in Europa. Maar het aantal spelers gaat in rap tempo toenemen omdat de drempel om de navigatiemarkt te betreden betrekkelijk laag is. Alles wat je nodig hebt om een alles-in-éénapparaat als Go te maken is een setje digitale kaarten, software en een GPS-ontvanger.

Goedkope klonen zullen snel opduiken. „Dat is eerder een kwestie van enkele kwartalen dan jaren”, aldus Kennis. Als voorbeeld noemt hij Apple’s mp3-speler iPod waarvan inmiddels talloze goedkopere kopieën bestaan. Dell is een overbekende aanbieder van goedkope alternatieven voor gevestigde producten.

De TBox van Microsoft vormt volgens Kennis Tom Toms grootste bedreiging. Dat is een inbouwcomputer voor auto’s die bestuurders bijvoorbeeld via spraak meldt dat de olie ververst moet worden. Via de computer kan de automobilist ook navigeren, een iPod afspelen en handsfree bellen. Het Italiaanse Fiat gaat TBox vanaf dit najaar in alle Fiat-, Lancia- en Alfa Romeo-modellen bouwen.

Apparaten die enkel en alleen goed zijn om te navigeren, raken binnen enkele jaren verouderd. Tom Tom moet met een veelzijdiger apparaat dan de Go komen om niet uit de markt gedrukt te worden, stelt de Van Lanschot-analist. „Het bedrijf zal zich op gebieden moeten begeven waar het nog geen expertise heeft. Dat kan behoorlijk lastig worden.”