Vier kamerleden, van PvdA, VVD, SGP en ChristenUnie, debatteerden woensdag met het kabinet over de wijziging van het dertiende protocol van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM). Dat protocol sluit de doodstraf in alle gevallen uit. Tot nu toe was de straf alleen in vredestijd verboden. Voortaan moet het verbod ook in oorlogstijd gaan gelden.

Aanvaarding van deze verdragswijziging betekent dat het onmogelijk wordt gemaakt om in de Nederlandse grondwet weer de mogelijkheid op te nemen om in bepaalde gevallen de doodstraf op te leggen, aldus Van der Staaij. „Mooiweerwetgeving”, vindt hij het verbod op de doodstraf in oorlogstijd. Hij herinnerde aan de Tweede Wereldoorlog. „Daarna zijn tientallen doodvonnissen voltrokken. Is dat allemaal verkeerd geweest?”

De SGP’er vroeg zich ironisch af of Nederland zich met het ter dood brengen van oorlogsmisdadigers schuldig heeft gemaakt aan een ernstige schending van de mensenrechten. „Het is de wereld op zijn kop en de uitdrukking van een rigoureus humanistisch geloof als het levensrecht van oorlogsmisdadigers zo absoluut wordt gemaakt.”

Minister Bot antwoordde tegen de doodstraf te zijn vanwege de menselijke waardigheid. De afschaffing van de ultieme straf is noodzakelijk ter bescherming van het recht op leven, vindt hij. De bewindsman erkende dat er in ons land vroeger anders werd gedacht over de doodstraf. Daarom is er volgens hem zeker geen sprake geweest van mensenrechtenschendingen door Nederland na de oorlog. Toen was de doodstraf een geaccepteerde straf voor oorlogsmisdadigers.

Een groot deel van de bevolking is voor de doodstraf, zei Van der Staaij. De politieke elite staat daar ver van af. Bot gelooft niet dat er op dit punt een grote kloof is tussen burgers en politici. „Overal zie je de gedachte dat je erg moet oppassen met de doodstraf. Ook in Amerika. Daar wordt de straf niet meer voltrokken bij minderjarige misdadigers.”

ChristenUnie-kamerlid Huizinga legde woensdag slechts een korte verklaring af in het debat. Haar partij ijvert zeker niet voor herinvoering van de doodstraf in de Nederlandse wetgeving, zei ze, maar desondanks is ze tegen de wijziging van het EVRM. De rest van de Kamer, onder wie VVD’er Visser, steunt de verdragswijziging wel. Visser is tegen de doodstraf omdat deze onherstelbaar is en alle mogelijkheden tot inkeer uitsluit.