De meisjes Natasha, Jade en Jemma Williams stemden er deze week mee in dat hun ’gezin’ werd geportretteerd voor de BBC-televisie. Daarna doken alle andere media erbovenop.

Het begon vorig jaar februari met Jemma (12), die van T-Jay beviel. Enkele weken daarna ontdekten ook Natasha (18) en Jade (14) dat ze in verwachting waren. Natasha kreeg in november Amani, en Jade volgde met Lita in december.

Voor de oudste zus, Natasha, was het niet de eerste zwangerschap. Ze heeft al een abortus en twee miskramen achter de rug. De vader van Natasha’s zoon heeft nog wel contact met haar. De vaders van de andere baby’s zijn niet meer in beeld. Jemma, die nog maar 11 was toen ze zwanger raakte, heeft het wel aan haar toenmalige vriendje David verteld, die toen 14 was. „Maar nu wil hij niets meer met ons van doen hebben. En ik wilde geen abortus.” Jade raakte zwanger van een wildvreemde.

Na de tv-uitzending kwamen andere media af op de zaak. De ene krant legt de vinger bij de dalende moraal, de andere wijst naar het falende beleid van de regering en een derde rekent voor hoe groot het jaarinkomen in het rijtjeshuis in Derby is. Wekelijks ontvangen de meisjes 870 euro aan uitkeringen. Opgeteld bij de werkloosheidsuitkering van hun alleenstaande moeder, Julie Atkins, biedt dat voldoende kapitaal voor sappige verhalen in de pers.

Een andere krant heeft ’opa’ opgespoord. De gescheiden vader van de drie tieners moest in de krant lezen wat zijn dochters was overkomen. „Ik denk dat ze alleen hebben gekopieerd wat ze thuis hebben gezien. Ze hadden een beter voorbeeld moeten krijgen”, zei hij in de media. „Als ik hen wat vaker had mogen zien en meer invloed op hen had gehad, zou dit niet zijn gebeurd.”

’Oma’ Atkins zegt nog steeds enorm geschokt te zijn door de zwangerschappen. „Bij Jemma ontdekte ik het pas toen ze al zeven maande zwanger was. Ik barstte in tranen uit. Je gaat er toch niet van uit dat een 11-jarige seks heeft.” Daarna volgden nog de opdoffers van de twee volgende zwangerschappen. „Het dringt nog altijd niet door”, zei de moeder op de BBC-tv.

Ondanks haar mededogen met haar kinderen („ze waren zelf nog baby’s”) voelt mevrouw Atkins zich niet schuldig. „Ik neem het de school kwalijk dat de seksuele voorlichting voor jonge meisjes niet beter is. Kinderen raken op steeds jongere leeftijd zwanger. Seksuele voorlichting moet dus veel vroeger beginnen.”

Vooral deze beschuldiging zette nogal wat pennen beweging. De plaatselijke school in Derby wees elke beschuldiging van de hand, omdat ze het normale programma aanbiedt, maar sloot de deur voor verdere publiciteit.

In een reactierubriek op de internetpagina van BBC News overheerste het geluid dat de seksuele opvoeding toch vooral een taak voor de ouders is. „Het onderwijs over seksualiteit is perfect in orde op scholen, maar het mist de steun van ouders”, schreef een Britse vrouw. Een ander meende dat er „te veel seksonderricht op scholen (is) en dat dat onderwijs ook op te jonge leeftijd wordt gegeven. Het verstrekken van informatie roept de verwachting op dat ze ook wordt gebruikt. Seksuele voorlichting heeft daarom de boodschap: Wees seksueel actief.”

Groot-Brittannië heeft al jaren het hoogste aantal tienerzwangerschappen van Europa. De regering spendeerde rond de 100 miljoen euro aan campagnes om de cijfers naar beneden te krijgen. „Maar de regering biedt alleen een technische oplossing, door vooral veel pillen en condooms te verstrekken. De regering definieert daarmee het probleem helemaal verkeerd”, stelt dr. Joost van Loon, een Nederlandse wetenschapper die werkt aan Nottingham Trent University.

In officiële beleidsstukken verdedigt de regering zich door te constateren dat een kwart van de jongeren onder de 16 nu eenmaal „seksueel actief” is. Van Loon: „Men aanvaardt zoiets als een vaststaand feit en neemt het als uitgangspunt voor het beleid. Ik denk dat de publieke ophef over zo’n redenering veel groter zou zijn als het zou gaan over andere sociale ongeneugten of over criminaliteit. Niemand stelt de vraag of het wenselijk is dat kinderen onder de 16 al seksuele contacten hebben en of we dat zouden moeten veranderen. In Amerika doet men dat wel.”

Van Loon houdt nauwgezet alle statistieken over dit onderwerp bij en publiceerde al eens een vergelijkende studie naar tienerzwangerschappen in Engeland en Nederland. „Het aantal zwangerschappen van meisjes boven de 15 neemt wel af, onder de 15 echter nauwelijks. Het is hier niet uitzonderlijk als een meisje van 14 zwanger is. De seksueel overdraagbare ziektes nemen toe. Dat betekent dat alleen het beleid van ’geboortebeperking’ beperkt succesvol is. Verder loopt de seksualiteit onder jongeren uit de hand.”

Van Loon vindt het onjuist het onderwijs op school de schuld te geven. „Het is helemaal niet zo dat scholen weinig aan voorlichting doen. Integendeel. Ik ben op veel scholen geweest en heb gezien hoeveel aandacht dit krijgt.”

Er is wel een ander verband tussen eenoudergezinnen en tienerzwangerschappen, meent Van Loon. „Als alleenstaande moeder kun je natuurlijk ook onmogelijk je kinderen controleren. Kinderen krijgen zo de kans al op jonge leeftijd aan recreatieve seks te doen. Het gebrek aan controle is een van de redenen dat er in eenoudergezinnen meer tienerzwangerschappen voorkomen.”

Van Loon zou graag zien dat de regering een „ander perspectief op seksualiteit” zou bieden. „Dat zou ingebed moeten zijn in een heel andere publieke moraal. Jongeren willen graag een alternatief. Het zijn de ouderen die zich erbij neerleggen dat zelfs jonge tieners al met elkaar slapen. Maar de jongeren zoeken moreel leiderschap bij hun ouders, in de media en bij docenten.”