Dit FBI-memo lijkt het verhaal van het weekblad Newsweek van enkele weken geleden te bevestigen. Het betreft hier de Amerikaanse militaire basis Guantanamo Bay in Cuba, waar ongeveer 550 buitenlanders worden vastgehouden.

Andere rapporten onder meer van de Senaat in Washington duidden ook op systematische provocaties, waarbij de koran volgens gevangenen „ontheiligd” zou worden. Volgens sommige ondervragers doet men dit om de gevangenen „onzeker te maken.”

Het Newsweek-verhaal leidde tot demonstraties in verschillende moslimlanden. Daarbij vielen in Afghanistan zestien doden.

Toen Newsweek het verhaal later herriep, volgde scherpe kritiek van onder meer het Witte Huis op de „onzorgvuldigheid” waarmee Newsweek en de Amerikaanse pers en media in het algemeen dit soort berichten verspreiden. „Zulke fouten kosten mensenlevens”, aldus Witte-Huiswoordvoerder Scott McClellan over het artikel in Newsweek.

De Afghaanse president Hamid Karzai die maandag door president Bush op het Witte Huis werd ontvangen, ontkende overigens dat de demonstraties in zijn land verband hielden met het verhaal in Newsweek. „Die demonstraties waren gericht tegen de samenwerking met Washington en tegen onze strategische alliantie met Amerika”, aldus Karzai tijdens een persconferentie na zijn ontmoeting met Bush.

Deze visie kreeg steun van generaal Richard Myers, voorzitter van de verenigde chefs van staven.

Volgens defensiewoordvoerder Lawrence Di Rita heeft de gevangene die de FBI eerdervermelde informatie gaf over de ontheiligde koran dit later bij ondervraging door defensiespecialisten niet herhaald. „Daarmee is het verhaal voor ons ongeloofwaardig”, aldus Di Rita.

Zou de gevangene bang zijn geweest voor represailles? „Dat laat ik ter beoordeling over aan de militaire commandanten op Guantanamo Bay; die geloof ik eerder dan een al-Qaida-gevangene”, aldus Di Rita.

Volgens ACLU-advocaat Jameel Jaffer „blijken de verklaringen van gevangenen helaas vaak consistenter en geloofwaardiger dan die van de militairen op deze basis.”

De internationale mensenrechtenorganisatie Amnesty International spreekt in een uitgebreid rapport over „wrede mensenrechtenschendingen” binnen Guantanamo Bay en elders. De organisatie noemt de Cubaanse basis de „Goelag van onze tijd”, refererend aan het boek ”Goelag Archipel”, waarin de Russische schrijver Alexander Soltsjenitsin indertijd de misdaden beschreef binnen de Russische gevangenkampen in Siberië. Amnesty kritiseert ook het feit dat de Amerikanen sommige terreurgevangenen ’uitbesteden’ aan landen waarvan men weet dat zij daar gemarteld worden.

Intussen weigert een predikant in de Amerikaanse staat North Carolina een bord bij zijn kerk te verwijderen waarop staat dat de koran door de wc moet worden gespoeld.

Dat berichtte de Daily Courier of Rutherford County deze week. De predikant van de doopsgezinde geloofsgemeenschap, Creighton Lovelace, zei dat hij erop had gerekend dat de aankondiging de woede van sommige mensen zou opwekken. „Als we strijden voor Gods woord en voor het christendom, dan zal de wereld ons veroordelen.”