Franse politici halen deze week alles uit de kast om het publiek van hun gelijk te overtuigen. President Jacques Chirac en zijn voormalige politieke tegenstander Lionel Jospin lieten weten dat zij op televisie zullen verschijnen om de weifelaars over de streep te halen en ja te laten stemmen. Jospin, die na zijn nederlaag in de presidentsverkiezingen van 2002 uit de politiek stapte, zocht vorige maand speciaal de publiciteit om de voorgestelde grondwet te verdedigen.

Ook de Duitse bondskanselier Gerhard Schröder en de Spaanse premier José Luis Rodriguez Zapatero reizen deze week speciaal naar Frankrijk om met tv-optredens het jakamp te helpen.

Het nee lijkt echter aan de vooravond van de stemming steeds meer wind in de zeilen te krijgen. Opinieonderzoeken laten zien dat vooral de zwevende kiezers in socialistische gelederen de doorslag kunnen geven.

Veel Fransen laten zich geheel meeslepen door de discussie. Jarenlange politieke bondgenoten, hele dorpen en zelfs families zijn door de kwestie uiteengedreven. Ultrarechtse kiezers zien in de grondwet een aantasting van de Franse soevereiniteit, uiterst linkse kiezers waarschuwen voor een tijdperk van ongebreideld kapitalisme waarin veel banen verloren zullen gaan. Voorstanders van centrumrechtse zijde wijzen erop dat het nodig is Frankrijk via de Europese Unie de nodige macht te geven om tegenwicht te kunnen bieden aan de Verenigde Staten en aankomende superstaten zoals China en India.

De Belgische minister van Buitenlandse Zaken, Michel Barnier, waarschuwde maandag de Fransen dat een afwijzing van de grondwet ertoe zal leiden dat Frankrijk uit de eredivisie zal vallen en de potentiële vooruitgang van een gehele generatie in gevaar zal brengen. „Stem bewust en besteed aandacht aan waar uw ouders voor vochten”, aldus Barnier in Brussel tijdens een bijeenkomst van EU-ministers van Buitenlandse Zaken.

Barnier herhaalde dat er in het geval van een afwijzing geen heronderhandelingen mogelijk zijn, zoals tegenstanders zeggen. De Luxemburgse onderminister van Buitenlandse Zaken Nicolas Schmit waarschuwde dat afwijzing kan leiden tot een crisis.

Nederland krijgt enkele dagen na het referendum in Frankrijk, op 1 juni, zijn eigen volksstemming. Ook in Nederland lijkt het neekamp de koppositie te hebben, maar staat de uitslag zeker niet vast. Ongetwijfeld zal het verloop van het Franse referendum zijn effect hebben op het stemgedrag van de Nederlanders.