„Maria ten onrechte ondergewaardeerd”
De rooms-katholieke dogma’s van de onbevlekte ontvangenis van Maria en haar tenhemelopname zijn „schriftuurlijk” en verenigbaar met de leer van de Anglicaanse Kerk, aldus een deze week verschenen rapport. Opmerkelijk? Het Amerikaanse tijdschrift Christianity Today constateert dat in de afgelopen jaren ook vooraanstaande evangelicalen een zekere herwaardering van Maria hebben bepleit.
Meer dan eens klonk in de achterliggende jaren de roep om een herwaardering van de moeder van de Heere Jezus, schrijft Ted Olsen deze week op de weblog van Christianity Today. Aanleiding tot zijn artikel vormde de presentatie van het rapport van de Anglicaans-Rooms-Katholieke Internationale Commissie (ARCIC) getiteld: ”Maria: genade en hoop in Christus”. Hierin wordt gesteld dat de rooms-katholieke dogma’s van de onbevlekte ontvangenis van Maria en haar tenhemelopname „schriftuurlijk” zijn en verenigbaar met de leer van de Anglicaanse Kerk.
Tot op heden heeft de ongeveer 75 miljoen leden tellende anglicaanse gemeenschap deze dogma’s steeds afgewezen. Het is nu aan het Vaticaan en aan de anglicaanse gemeenschap om te bepalen of zij met de conclusies van het rapport, waaraan vijf jaar is gewerkt, kunnen instemmen. In 1533 kwam het tot een breuk tussen de Kerk van Engeland en de Rooms-Katholieke Kerk, onder meer omdat de paus koning Hendrik VIII geen toestemming gaf om te scheiden van Catharina van Aragon.
Zo ver als de ARCIC zullen evangelicalen niet willen gaan in hun toenadering tot Rome. Toch betreurt iemand als J. I. Packer het wel dat Maria zo wordt ondergewaardeerd, stelt Ted Olsen vast, en hij verwijst dan onder andere naar een interview met Christianity Today uit 2002.
De huidige generatie anglicanen denkt vrijwel niet meer aan Maria, zei Packer toen. Dit ondanks het feit dat het ”Book of Common Prayer” -ingevoerd in 1549 door aartsbisschop Thomas Cranmer- bijvoorbeeld ook het Magnificat, de Lofzang van Maria uit Lukas 1, bevat en dit ten gehore wordt gebracht in de avondgebeden in de Anglicaanse Kerk. Packer: „Wat in de achterliggende decennia is gebeurd, is dat sinds het avondgebed in vrijwel alle anglicaanse kerken steeds minder een realiteit is geworden, anglicanen simpelweg niet meer denken aan Maria, en velen het Magnificat niet kennen. Als je aan anglicanen vraagt: „Hoe denk je over Maria?” dan krijg je een antwoord als: „Ik heb nog nooit over Maria nagedacht. Ik ben nooit onderwezen over Maria.”” De evangelicale theoloog vermoedt dat hetzelfde kan worden gezegd over andere protestantse denominaties.
„Ik denk dat we verlies lijden door geen aandacht te hebben voor Maria”, aldus Packer in hetzelfde interview. „Aan de ene kant is zij een groots voorbeeld van totale devotie, vol vertrouwen. Haar wordt verteld dat zij de openbare rol van een ongehuwde moeder zal moeten vervullen. Toch zegt zij: „Mij geschiede naar uw woord.” Wij evangelicalen behoren daarvoor ons Maria te blijven herinneren.”
In de tweede plaats, zei Packer, „moeten we de theologie van het Magnificat serieus nemen en Maria, de moeder van de Heere, prijzen als hoofd van de rij van degenen die worden gezegend om geredde zondaars te zijn.”
In december 2003 bracht Christianity Today een nummer uit met de woorden ”De gezegende evangelicale Maria” op de cover. In de aflevering zei de Amerikaanse theoloog Timothy George dat Maria „niet alleen een brug sloeg tussen het Oude en Nieuwe Testament met de geboorte van Jezus, maar ook getuige was van de afsluiting van Zijn dienst op aarde en de geboorte van de kerk.”
De oude klacht van anglicanen dat de genoemde rooms-katholieke dogma’s niet te bewijzen zijn op grond van de Schrift, zal ongetwijfeld verdwijnen, zei de liberale anglicaanse leider Peter Carnley deze week bij de presentatie van het ARCIC-rapport. Rod Thomas, woordvoerder van de behoudende Britse evangelicaal-anglicaanse groepering Reform, bestrijdt dit ten zeerste. „Het gezag van de Schrift en de uniciteit van Christus waren de hoekstenen van de Reformatie en zijn ook de hoekstenen van het evangelicale geloof vandaag”, zei hij in een reactie in The Times. Volgens hem gaapt er nog steeds een niet te overbruggen kloof tussen de leer van de Anglicaanse Kerk en die van Rome.