Regering Spanje mag met ETA gaan praten
Het Spaanse parlement heeft de regering dinsdag met een ruime meerderheid toestemming gegeven vredesoverleg met de Baskische afscheidingsbeweging ETA te gaan voeren. De ETA moet dan wel openlijk de gewapende strijd afzweren.
Behalve de conservatieve oppositionele Volkspartij (PP) stemden alle partijen in het parlement mee met de regerende Socialistische Partij (PS). De voorstanders menen dat de ETA nu geen andere keus heeft dan de wapens neer te leggen en zich te ontbinden. Volgens de PP is de resolutie echter een „knieval voor het terrorisme.”
In de tekst van de motie wordt benadrukt dat in eventuele gesprekken tussen de regering en de ETA sprake moet zijn van een „dialoog”, en niet van onderhandelingen. De dialoog moet gericht zijn op beëindiging van het geweld van de ETA, dat in 35 jaar tijd zeker 800 mensenlevens heeft geëist.
Het plan van de socialistische Spaanse premier Jose Luis Rodriguez Zapatero voorziet in het opzetten van een dialoog met de ETA over haar ontmanteling en de toekomst van de ruim 500 gedetineerde ETA-leden, die lange straffen uitzitten in Spaanse gevangenissen. Zapatero benadrukte voor de stemming in het parlement nog eens dat de door de afscheidingsbeweging nagestreefde onafhankelijkheid van Baskenland nooit op de agenda van de onderhandelingen zal verschijnen.
De goedkeuring van het plan door het parlement is symbolisch. De regering wordt er niet door verplicht onderhandelingen te beginnen met de ETA. Uit een peiling van dagblad El Pais bleek zaterdag dat circa 61 procent van de Spanjaarden voorstander is van gesprekken met de Baskische terreurbeweging, als die het geweld afzweert. Premier José Luis Rodriguez Zapatero riep de beweging vorige week op zichzelf te ontbinden. Hij zei dat dat „de enige lotsbestemming” van de ETA is.
Nabestaanden van ETA-slachtoffers zijn woedend over de naderende gesprekken tussen de regering en de afscheidingsbeweging. Zij hebben voor 11 juni een demonstratie aangekondigd in de hoofdstad Madrid. Volgens de voorzitter van de vereniging van slachtoffers van terrorisme (AVT) is overleg met de ETA „een vernedering van zowel de levenden als de doden.” Hij zei zich verraden te voelen door de regering-Zapatero.
Ook PP-leider Mariano Rajoy zei zich te zullen blijven verzetten tegen een dialoog met de Baskische separatisten. Hij zei zich daarbij verzekerd te weten van de steun van een meerderheid van de Spanjaarden, en die van alle slachtoffers van terrorisme.
Spaanse regeringen hebben twee keer eerder besprekingen gevoerd met de ETA. Een socialistische regering deed het in 1989 en de conservatieve PP-regering van de vorige premier Jose Maria Aznar in 1999. In beide gevallen werden de onderhandelingen in het geheim gevoerd en leverden ze niets op.
Volgens Zapatero kunnen de onderhandelingen nu wel succesvol zijn omdat de ETA door een felle campagne van de Spaanse regeringen de afgelopen jaren is gedecimeerd en al twee jaar geen dodelijke aanslag meer heeft gepleegd. Nooit eerder vroeg een Spaanse regering het parlement goedkeuring voor het beginnen van onderhandelingen met de Baskische afscheidingsbeweging.